Telelviziyalarımız getdikcə "soyunur"

Telelviziyalarımız getdikcə "soyunur"Bir müddət əvvələ qədər Azərbaycanda "dansöz"lərə ailə ilə birlikdə tamaşa edənlərin sayı az idi. Uzun illər islam aləmində və qardaş Türkiyədə yaşamasına baxmayaraq, sovet əxlaqının formalaşdırdığı mühafizəkar mədəniyyətimizdə bu rəqs o qədər də doğmalaşa bilmirdi. Hətta qonaqlıqlarda rəqqasələr azərbaycanlı qızlar yox, cingənələr olurdu. Lakin onlar da yaxşı geyinər və heç bir əxlaqsız hərəkətə yol verməzdilər.
"Dansöz" (fransız dilində "danseuse" – "rəqqasə") türkcədə oriyental rəqs (göbək rəqsi) edən qadınlar üçün istifadə edilən addır. Osmanlıda onlara "çengi" deyilirdi. Oriyental rəqs ənənəvi Şərqdən gəlir. Qərbdə daha çox "belly dance" – "göbək rəqsi" olaraq tanınır, Yunanıstan və Balkan ölkələrində "qoşatelli" (bel və sinə titrədilərək oynanılan rəqs) adlanır.
Son vaxtlar toy, ad günü məclislərinə dəvət alan "dansöz"lər tez-tez televiziyalarda da görünməyə başlayıb. "Oriyental rəqs" adı altında bəzi biədəb hərəkətlərin efirləri bu qədər zəbt etməsi nə dərəcədə doğrudur?
Məsələ ilə bağlı kult.az-a danışan xalq artisti, Azərbaycan Dövlət Rəqs ansamblının solisti Təranə Muradova bildirib ki, hazırda efirlərdə göstərilən "oriyental"ı küçələrdə ifa edilən qaraçı rəqsinə çeviriblər:
"Oriyental rəqsin dərin tarixi var. Hazırda bu rəqsin təbliğatına efirlərdə o qədər yer verilir ki, bizim öz milli rəqslərimiz kənarda qalır. Son dövrlər bayağı verilişlərin olması və ya verilişlərə bayağı insanların dəvət olunması adət halını alıb. Bizim gözəl milli rəqslərimiz var, xalqımız öz tarixini, öz milli rəqslərini təqdim, təbliğ etməlidir".
T.Muradova onu da vurğulayıb ki, əsl ərəb rəqsi açıq-saçıq geyimlə nümayiş olunmur:
"Göbək rəqsi ifa edənlərin seçdiyi geyim həmin ölkənin folklorundan asılıdır. Keçmişdə bu rəqsi ifa edənlər üçün hər ölkənin özünə uyğun paltarı olurdu. Hər rəqsi ifa edə bilmək üçün ilk növbədə onun tarixini, duruşunu, stilini, xalqını tanımaq lazımdır. Amma indi hər hoppanıb-düşən özünü rəqqasə sayır. İndiki rəqqasələrin həddindən artıq açıq-saçıq geyimdə el məclislərində iştirak etməsi doğru deyil".
Mövzu haqqında danışan media eksperti Zeynal Məmmədli isə bildirib ki, efirdə aşırı təbliğata yol vermək ictimai əxlaqı pozur:
"Zaman keçdikcə hər şey dəyişir, yenilənir. Buna görə də rəqqasələrə, onların geyiminə, davranışlarına bu cür yanaşmaq doğru deyil. Oriyental ona görə Şərq rəqsidir ki, burada ehtiraslar, qadın bədəninin gözəllikləri və s. üzə çıxır. Televiziyalarımızda əsas problem təşkil edən məsələ də odur ki, oriyental rəqs hesabına tamaşaçının diqqətini cəlb etməyə çalışırlar. Görünür, proqram hazırlayanların yaradıcılıq sərbəstlikləri yoxdur. Onlar efirdəki boş zamanı bununla doldurmağa, varlıqlarını sübut etməyə çalışırlar.
Rəqslərin formasında yenilənmə olduğu kimi, geyimlərdə də müəyyən qədər fərqliliyin yaranması normaldır. Amma bütün bu məsələlərdə ifrata varanda, "qırmızı xətt"i keçəndə sözsüz ki, ictimai əxlaq da, sənət də, müstəqillik də pozulur. Sənət o dərəcədə zirvədə olmalıdır ki, rəqqasənin çılpaqlığı ön planda olmamalıdır. Görünür, onların rəqsi izləyicini cəlb etmir və insanların diqqəti paltara yönəlir.
Araşdırmaq lazımdır ki, görəsən, niyə bizim televiziyalar belə üsullarla diqqət çəkməyə çalışırlar. Nəyə görə televiziyalarımızda cəmiyyət üçün mübahisəli olan çox vacib mövzular qəti diqqət çəkmir, amma belə məsələlər qabardılır. Bütün soyunmaqlıq, maymaqlıq, söz oyunu aparmaq, efirə yaraşmayan formada davranış sərgiləmək yaradıcılığın olmamasından irəli gəlir".


Sonxeber.az Telegramda izləyin instagramda izləyin
Maraqlı   Baxılıb: 1964   Tarix: 10 iyun 2018  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş


Oxşar xəbərlər

.

Qədim Bakı məscidləri: Qoçular onları hansı məqsədlər üçün istifadə edirdilər? - VİDEO

Bakı yarandığı ilk dövrlərdən dini mərkəz, müqəddəs şəhər olub. Elə "Bakı" adının "Allah şəhəri" mənasına gəlməsi də bu şəhərin müqəddəsliyini sübut edir. Təbii od qaynaqlarının üzərində qurulan şəhər təkcə Qafqazın deyil, Orta Asiya və Hindistan atəşpərəstlərinin də müqəddəs məbəd

24 mart
.

GMO və yem məhsulları ilə bağlı YENİLİK

Yeni növ qida məhsullarının, qida əlavələrinin, yem əlavələrinin qeydiyyata alınması, qeydiyyata alınmış məhsulların qeydiyyatının dayandırılması, bərpa edilməsi qaydaları təsdiq edilib. Bu barədə Nazirlər Kabineti məlumat yayıb. Bildirilib ki, qərarda yeni növ qida məhsullarının, genetik modifikasiy

16 mart
.

Azərbaycanda uşaqları valideynlərindən almaq mümkün olacaq: Bu, hansı hallarda baş verə bilər?

Uşağı valideynlərindən uzaqlaşdırmaq travmatik bir təcrübədir. Əslində, bu, valideynlik hüququndan məhrum edilməzdən əvvəlki son addımdır. Heç şübhəsiz, valideynlərin övladı böyütmək üçün hüquq, vəzifə və öhdəlikləri var. Ancaq uşağın valideynləri ilə qalması onun hüquqlarını pozursa və sağlamlığın

16 mart
.

Marsı piyada gəzmək nə qədər vaxt aparacaq?

Marsa ilk ayaq basan insanlar çox güman ki, yaxın bir neçə onillik ərzində olacaq. Və ilk insanlar planetin səthinin yalnız kiçik bir hissəsini araşdırmaq imkanı əldə edəcəklər. xarci KİV-ə istinadən bildirir ki, bununla belə, bəzi ekspertlər bir insanın bütün Mars ətrafında gəzməsinin və səyahətin

24 mart
.

Dünyanın ən böyük təyyarəsi yaradılacaq

"WindRunner" yük təyyarəsi yaradıcılarının planlaşdırdığı kimi, dünyanın ən böyük təyyarəsi olacaq. Onun ölçüləri futbol meydançasının ölçüsünü üstələyir. Belə bir təyyarəyə iki kilometr uzunluğunda uçuş-enmə zolağı lazımdır. "WindRunner" nəhəng külək turbinli qanadları ilə bərp

17 mart
.

Qızardılmış kartofa un əlavə edin – Möhtəşəm nəticə

Bəzən kartof qızardarkən dilimlərin bir hissəsi yanır, digər hissəsi isə çiy qalır. Bəs, biz dadlı və xoş görünüşlü kartofları necə hazırlaya bilərik? . qızılı rəngli, xırtıldayan və ləzzətli kartof qızartmasının hazırlanması üçün faydalı bir məsləhəti təqdim edir: . Bunun üçün sadəcə yeməyə un əlav

16 mart
.

Avstraliyada elmə məlum olmayan tüklü böcək aşkarlandı

Avstraliyada əvvəllər alimlərə məlum olmayan tüklü böcək tapılıb. Böcək Avstraliyanın Kvinslend əyalətindən olan, entomologiya (həşəratları öyrənən elm) ilə məşğul olan alim Ceyms Tvid tərəfindən aşkarlanıb. Alim böcəyə təbiətdə gəzinti zamanı rast gəlib. Diqqətlə böcəyə baxış keçirən Ceyms Tvid qarşısınd

24 mart
.

Yeni "Titanik" suya buraxılacaq

"Titanik"in yeni nüsxəsi üç ildən sonra okeana çıxacaq. Avstraliyalı milyarder Kliv Palmer bunu öz vəsaiti ilə edəcək. Biznesmen layihə ideyasını 12 il əvvəl ortaya atsa da, pandemiya səbəbindən onun icrası təxirə salınıb. "Titanik"də daxili elementlərin də eyni olması planlaşdırılır

17 mart
.

Mask: "Neuralink" çipli adam düşüncələrdən istifadə edərək "X"də paylaşım edib

İlon Maskın neyrotexnoloji şirkəti "Neuralink"in beyninə implant yerləşdirdiyi pasiyent Nolan Arbo düşüncə vasitəsilə "X"də paylaşım edib. "Report" xəbər verir ki, bu barədə amerikalı milyarder sosial şəbəkədə bildirib. "Sadəcə düşüncə vasitəsilə "Neuralink"i

24 mart