Qadınlar niyə kişilərdən daha çox yaşayır?

Qadınlar niyə kişilərdən daha çox yaşayır?Dünya boyu qadınlar kişilərlə müqayisədə daha uzun ömür sürürlər.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına (ÜST) görə, dünyada əhalinin ortalama ömür uzunluğu 2016-cı ildə 72 ilə bərabər olub.

Amma qadınlarla kişilərin ömür uzunluğu arasında fərq var: qadınlar üçün bu göstərici 74 il 2 aydır, kişilər üçün isə - 69 il 8 ay.

100 yaşı tamam olanlar
100 yaşı tamam olanların arasında qadınların sayca daha çox olması ehtimalı böyükdür
2010-cu ilin statistikasına əsasən, həmin ildə ABŞ-da yaşı 100-dən çox olan 53364 insan olub. Onlardan yalnız 9162 nəfər kişi olub, 44202 nəfər - qadın.

Görəsən, qadınların kişilərdən daha çox yaşamasının səbəbi nədir?

1. Genlər

Dünya boyu bütün ölkələrdə statistik göstəricilər qadınların kişilərdən daha uzun ömür sürdüklərini sübut edir.

Göründüyü kimi, bu fərq genetika ilə bağlı ola bilər.

Qadınların iki dəst X xromosomları var
Qadınların iki dəst X xromosomları var
Rüşeymlər
"Kişi rüşeymləri qadın rüşeymlərilə müqayisədə daha çox sayda ölürlər," - University College London-un professoru David Gems deyir.

Bunun mümkün səbəblərindən biri cinsiyyəti müəyyən edən xromosomlarla bağlı ola bilər. Qadınların xromsomları XX kimi təsvir olunursa, kişilərdə bu XY kimidir.

Xromosomların tərkibində genlər var. X xromosomlarında insanı yaşadan xeyli genlər var.

Quşlar
Erkək quşların X xromosomlarının əlavə ehtiyatı var
"Əgər siz qadınsınızsa və sizin X xromosomunuzda bir qüsur varsa onda ehtiyat resursunuz var. Amma əgər kişisinizsə, onda belə resursunuz yoxdur," - David Gems BBC-yə deyib.

"Hamiləlik dövrünün son mərhələlərində oğlan körpələrinin ölüm ehtimalı 20-30 faiz təşkil edir. Eləcə də onların vaxtından əvvəl doğulması ehtimalı 14 faiz daha yüksəkdir. Oğlan körpələr daha iri olur və doğuş zamanı onların zədə alması riski daha böyükdür", - Exeter Universitetinin müəlliməsi Lorna Harries deyir.

Amma, misal üçün, quş erkəklərin isə X xromosomlarının ehtiyatı da olur, odur ki, onlar dişi quşlardan daha çox yaşayır.

2. Hormonlar

Hormonların təsiri nəticəsində yeniyetməlik dövründə oğlanlar və qızlar kişi və qadına çevrilir.

Müharibələr zamanı kişilər daha çox sayda ölür
Müharibələr zamanı kişilər daha çox sayda ölür
Testosteron hormonu qalın səs və tüklü sinə kimi kişi xüsusiyyətlərinə cavabdehdir, bədəni daha iri və daha güclü edir.

Yeniyetməlik dövrünün son mərhələlərində testosteron artdıqca kişilər arasında ölüm faizi də artır.

Ekspertlər bunun səbəbini kişilərin dava-dalaşa, avtomobil və velosiped sürməyə, intihara daha çox meyl göstərmələrilə izah edirlər.

Müxtəlif araşdırmalardan belə nəticəyə gəlmək olar ki, xayasız insanlar (və heyvanlar) daha çox yaşayır.

Digər tərəfdən isə qadın cinsi xüsusiyyətlərinə cavabdeh olan estrogen hormonu "antioksidant" kimi də təsirə malikdir, yəni bu hormon hüceyrələri zəhərli kimyəvi maddələrdən təmizləyir.

Heyvanlar üzərində aparılan təcrübələr göstərib ki, estrogen çatışmazlığı olan dişi heyvanların ömrü belə qüsuru olmayan dişi heyvanların ömründən daha qısa olub.

Ürək
Qadın hormonu estrogen ürək xəstəliklərinə gətirən pis xolesterollun qarşısını almağa kömək edir.
Estrogen eləcə də pis xolesterolu yox etdiyindən bu hormon ürək xəstələrindən, müəyyən mənada qoruyucu vasitə rolunu da oynayır.

3. İş və həyat tərzi

Münaqişələr baş verən ərazilərdə kişilərin ömür uzunluğu qısalır.

Səhiyyə sistemi yüksək səviyyədə olmayan ərazilərdə isə qadınlar çox vaxt doğuş zamanı ölürlər.

Siqaret, spirtli içki və həddən artıq yemək yeyilməsi ömür uzunluğunun gender fərginin ölkədən ölkəyə nəzərəçarpan dərəcədə dəyişməsinin səbəblərini izah edir.

Misal üçün, Rusiyada spirtli içkilər kişilərin ömrünü orta hesabla 13 il qısaldır.

Uzun, amma sağlam ömür?

Uzun ömür yaşamağın fəsadları da var. Qadınlar daha uzun ömür sürsələr də, xəstəliklərdən daha çox əziyyət çəkirlər. Xüsusən də, yaşlanarkən.

Qadın arabada
Kişilərlə müqayisədə qadınlar həkimlərə daha tez-tez müraciət edirlər
Müxtəlif ölkələrdə 16-60 yaş arası qadınlar eyni yaş intervalında olan kişilərlə müqayisədə həkimlərə daha tez-tez baş çəkirlər.

Fərq azalmaqdadır
Bu yaxınlarda keçirilmiş tədqiqatlar göstərib ki, kişilərlə qadınların ömür uzunluğu arasında fərq yaxın gələcəkdə azalacaq.

Uşaqlar
Britaniyada yaxın 20 ərzində kişilərlə qadınların ömür uzunluğu müddətləri arasındakı fərqin azalacağı gözlənilir.
Imperial College London tərəfindən keçirilmiş tədqiqatın nəticələrinə əsasən, Britaniyada qadınlarla kişilərin ömür uzunluğu arasında fərq 2030-cu il üçün 1 il 9 ay təşkil edəcək.

Britaniya Milli Statistika İdarəsinin məlumatına əsasən, bu gün Britaniyada doğulmuş körpə oğlan uşağının 79 il 2 ay yaşayacağı proqnozlaşdırılır, körpə qız üçün isə proqnoz 82 il 9 aydır.

Cass Business School-da statistika professoru Les Mayhew tərəfindən aparılmış tədqiqatın nəticələrinə əsasən, kişilərin və qadınların ömür uzunluğu 2032 il üçün bərabərləşəcək.

Les Mayhew Guardian qəzetinə bildirib ki, "tütün və spirtli içkilərin istehlakının azalması, ürək xəstəliklərinin qarşısının alınmasında əldə edilən böyük irəliləyiş" kişilərin ömür uzunluğunun artmasına yol açır.

Yol-nəqliyyat qəzalarının sayı azalan ölkələrdə də bu amil kişilərin ömür uzunluğunun artmasına təsir edir.

"Musavat"


Sonxeber.az Telegramda izləyin instagramda izləyin
Maraqlı   Baxılıb: 1275   Tarix: 06 fevral 2019  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş


Turlar.az

Oxşar xəbərlər

.

Bu ölkədə borşa abidə qoyulacaq

Kiyev şəhər rəhbərliyi borşa qoyulacaq abidənin anonsunu verib. Abidənin qastroturizmin populyarlaşdırılması baxımından əhəmiyyətli olacağı bildirilib. Müvafiq təşəbbüsü aşpaz Yevgeni Klopotenko irəli sürüb. O, Ukraynada duzlu xiyara, qarpıza, dondurmaya və bu kimi qida vasitələrinə abidə qoyulduğun

10 sentyabr 2021
.

6 yaşlı Koko geyimləri ilə TƏƏCCÜBLƏNDİRİR - FOTOLAR

Moda 6 yaşlılar üçün ən vacib şey olmaya bilər, amma Koko üçün məsələ bir az fərqlidir. -a istinadən məlumat verir ki, Koko Tokioda mağazası olan bir ailədə dünyaya gəlib. Bu da balaca qızcığazın moda anlayışına çox böyük təsir edib. Hazırda o Yaponiyada bir moda simvolu hesab edilir. Onun "Instagram"d

8 sentyabr 2021
.

100 milyon izləyicisi olan məşhur tiktoker Venesiyada "qırmızı xalı"da - VİDEO

Seneqal əsilli italyan tiktoker Habi Leym Venesiyada "qırmızı xalıda" görünüb. Sosial şəbəkədə bununla bağlı kadrlar yayılıb. Qeyd edək ki, o, Avropanın ən populyar gəncidir. Sosial şəbəkədə videoblogerin 100,9 milyon izləyicisi var. Habi əsasən sadə işləri mürəkkəbləşdirən insanları sarkazml

8 sentyabr 2021
.

Biləcəri qəsəbəsində 7 sot torpaq sahəsi satılır!

Binəqədi rayonu, Biləcəri qəsəbəsi, Asef Zeynallı küçəsi, Respublika DYP ya tərəf gedəndə 3-cü küçədə 6,7 sot torpaq sahəsidir, yoldan 150 metr aralıdır. Köhnə məhəllədir, yaşayış çoxdur, özüm satıram, 2 hissəyə də bölüb satmaq mümkündür, torpağın eni 23,5 uzunu 28,5 metrdir. Qaz,su,işıq kanalizasiy

8 sentyabr 2021
.

Aralarındakı uzun məsafəyə maraqlı həll tapan cütlük - FOTO

Uzun məsafə münasibəti yaşayan Liseok və Şindanbi, bu problemə maraqlı həll tapıblar. -a istinadən məlumat verir ki, biri Nyu -Yorkda, digəri Seulda yaşayan koreyalı cütlük, video zəng edərkən eyni vaxtda çəkdikləri şəkilləri bir araya gətirərək maraqlı fotolar əldə ediblər. Bu fotoları "Instagram"

14 sentyabr 2021
.

Doaqlarınızın quruluğundan bezmisiniz? - ÇARƏ BURADA

MƏHSUL HAQQINDA. Faydaları:. - Dodaqların həcmini artırır, kontur xətlərini ortaya çıxarir. - Dodaqlardakı qırışıqlari azaldır. - Zədələnmiş, çatlamış dodaq toxumasını bərpa edir. - Dodaqları nəmləndirir və onlara yumuşaqliq bəxş edir. - Günəş şualarina qarşı qoruma təmin edən dodaq baxım məhsuludur

14 sentyabr 2021
.

Körpəm məni nə zaman eşitməyə başlayır?

Körpəsinin doğulmasını gözləyən ana və atalar, uşaqlarını qucaqlarına alacaqları günü düşünəndə həyəcanlanırlar. Bununla yanaşı, bətndəki körpələri haqqında məlumatlarla da maraqlanırlar. Onlara ən çox maraqlı gələn sual isə budur: Uşağım məni nə vaxt eşitməyə başlayır?. -a istinadən məlumat verir ki

17 sentyabr 2021
.

Bu əlamətlər ölümün yaxınlaşdığından XƏBƏR VERİR

Amerikalı elm adamları ölümdən əvvəl bədəndə baş verən bir sıra fizioloji dəyişikliklərin olduğu qənaətinə gəliblər. -a istinadla xəbər verir ki, çılpaq gözlə görünməsələr də, bir insanın ölümündən çox əvvəl tanına bilərlər. Bu cür əlamətlər xüsusi bir araşdırmanın köməyi ilə müəyyən edilə bilər. Alimlə

16 sentyabr 2021
.

Kosmosa uçanların - FOTOLARI

Kosmosa hamısı mülki şəxslərdən ibarət olan dörd nəfəri daşıyan kosmik gəmi göndərilib. Axşam.az-a istinadən xəbər verir ki, sərnişinlər 3 gün dünya ətrafında səyahət edəcəklər. "SpaceX" şirkətinin təşkil etdiyi kosmos səyahəti Kennedi Kosmos Mərkəzində baş tutub. Bu gün isə səyyahların fotolar

18 sentyabr 2021