Bu xəstəliyə kişilərdə qadınlara nisbətən 4 dəfə çox rast gəlinir – Xora
Mədə xorası dünyada ən çox yayılmış xəstəliklərdən biridir. Milyonlarla insan bu xəstəlikdən əziyyət çəkir. Amma tam müalicəyə yol açan effektiv üsulları hələ yoxdur.
Bəzi qastroenteroloqlar mədə xorasının insandan insana "helikobakter" vasitəsi ilə ötürüldüyünü iddia edirlər. Onlar bu bakteriyanın bütün ailə üzvlərinə təsir etdiyini, buna görə də hərtərəfli müalicənin hamı üçün aparılmalı olduğunu düşünürlər.
Digərləri isə xəstəliyin səbəbinin düzgün olmayan həyat tərzi, qidalanma, alkoqol və siqaretin istifadəsi və digər dərmanlar ilə bağlı olduğunu qeyd edirlər. Bəziləri isə həm virusun, həm də yanlış həyat tərzinin mədə üçün eyni təhlükə yaratdığını və xoraya səbəb olacağını deyirlər.
Qastroenteroloq-endoskopist Farmiz Əliyev Sonxeber.az saytına açıqlamasında bildirib ki, xora xəstəliyi həzmetmə sisteminin ən geniş yayılmış xəstəliklərindən biridir:
"Qastroenteroloji şöbənin pasiyentlərinin 30–50 faizində mədənin və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi aşkarlanır. Xəstəliyə kişilərdə qadınlara nisbətən 4 dəfə çox rast gəlinir. Gənc yaşlarında onikibarmaq bağırsağın, sonrakı dövrdə isə mədənin xorasına müşahidə edilir. Şəhər sakinləri xora xəstəliyinə daha çox tutulurlar.
Xoranın yerindən asılı olaraq ağrı yeməkdən dərhal, 1-1.5 saat və 2-3 saat sonra əmələ gələ bilər. İnsan ac olarkən əmələ gələn, amma yeməkdən sonra yoxa çıxan ağrı və gecə ağrıları da olur.
Hazırda qastroduonoskopiya deyilən metodun köməyi ilə xoranı aşkarlamaq, ölçüsünü təyin etmək, xoranı şişdən ayırmaq, "Helicobacter pylori" adlı patogen bakteriyanı müəyyən etmək məqsədilə mədədən nümunə götürmək mümkündür".
Həkim vaxtında müəyyən edilməmiş xəstəliyin mədədə qanaxmaya səbəb ola biləcəyini qeyd edib:
"Bu da öz növbəsində mədə divarının bütövlüyünün pozulmasına, mədə turşusunun mədə boşluğuna axmasına, nəticədə insan üçün təhlükəli halın - peritonitin yaranmasına gətirib çıxarda bilər.
Mədə və onikibarmaq bağırsağın selikli qişasına təsir edən aqressiv və müdafiəedici faktorların arasında balansın pozulması, "Helicobacter pylori" bakteriyasına yoluxma, xəstəliyə tutulma şansını artıran genetik faktor, iltihaba qarşı qəbul edilən qeyri-steroid tərkibli dərmanların qəbulu, ağır stress vəziyyətləri kimi amillər xora xəstəliyinə səbəb olur.
Xəstəliyin kəskinləşməsinə düzgün olmayan qidalanma, siqaret və alkoqolun qəbulu, problemi yarıbayarı dərinləşdirən gecə iş qrafiki zəmin yaradır.
"Helicobacter pylori" bakteriyasının müalicəsi, xoranın sağalması və selikli qişanın bərpası üçün medikamentoz müalicəni həkim təyin etməlidir. Kəskinləşmə zamanı xəstəliyi stasionar şəraitdə və həkim nəzarətində həyata keçirmək məsləhətdir".
Diyetoloq Ceyhunə Yusifova mədə xorasından əziyyət çəkən şəxslərin gündə 7 dəfə az miqdarda yemək yeməli olduğunu bildirib:
"Xora geniş yayılmış xəstəlikdir. Bu xəstəlik kəskinləşmə və remissiya fazalarının növbələşməsi ilə müşahidə olunur. Əsas əlaməti mədə və onikibarmaq bağırsaq divarında xoranın əmələ gəlməsi ilə xarakterizə olunan xroniki residivləşən xəstəlikdir. Bu xəstəlikdən əziyyət çəkən insanlar qida rejimində zülalları, yağları artırmalı, karbohidratı isə 25-30 faiz azaltmalıdır. Xora xəstəliyi olan xəstələr vitamin defisitinin qarşısını almaq üçün B2 və B6 vitaminləri qəbul etməlidir. Bundan başqa, mətbəx duzu məhdudlaşdırılmalı, çox isti və ya soyuq qidalardan uzaq durulmalıdır. Gündə az miqdarda olmaqla 7 dəfə qidalanmaq lazımdır. Əsasən qaynadılmış, buxarda bişirilmiş və çiy tərəvəzlərdən ibarət qidaları rasiona əlavə edilməlidir. Yeməklərinin əsas hissəsini şorbalar, sıyıqlar, buxarda bişmiş ət, balıq, toyuq məhsulları əhatə etməlidir. Xora xəstəliyi olan şəxslərə qırmızı kələm, ağ kələm, turp, soğan, sarımsaq, ispanaq, göbələk, noxud, lobya, mərcimək yemək tövsiyə olunmur. Meyvələri isə buxarda az bişmiş, qaynadılmış və ya rəndələnmiş halda yemək olar".
Diyetoloq vurğulayıb ki, düzgün qidalanma ilə mədə xorasının sağaldılması mümkündür:
"Qızartma, çox isti, acı, duzlu qidaları qəbul etməməklə, lif və vitaminlərlə zəngin yeməkləri pəhrizə əlavə etməklə xora xəstəliyini aradan qaldırmaq mümkündür. Ən birinci şərt isə gündə 2 litr su içməkdir. B1, B2, A, C vitaminli, fosfor və dəmir tərkibli qidaların rasiona daxil edilməsi xəstəliyin sağalmasını tezləşdirir.
Bir diyetoloq kimi həm bakteriyanın, həm də yanlış həyat tərzinin mədə üçün eyni təhlükə yaratdığını və xoraya səbəb olduğu fikrini dəstəkləyirəm. Bunun hər ikisi faktdır".
Sonxeber.az Telegramda izləyin instagramda izləyin
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255
Facebookda Paylaş