Azərbaycanlı həkimdən koronavirusla bağlı proqnoz: "İkinci dalğa..."

Azərbaycanlı həkimdən koronavirusla bağlı proqnoz: "İkinci dalğa..."Sonxeber.az teleqraf.com-a istinadən Milli Məclisin deputatı, tibb elmləri doktoru, ürək-damar cərrahı Rəşad Mahmudovun müsahibəsini təqdim edir:
- Rəşad müəllim, pandemiyaya dair karantin rejimində yumşalmalar qeydə alınsa da, ümumilikdə avqustun 31-nə dək karantin davam edəcək. Siz hazırda COVID-19-la bağlı ölkədəki vəziyyəti necə qiymətləndirirsiniz?
- Ötən aylarla avqustdakı nəticələr arasında müqayisə aparsaq, Azərbaycanda pandemiya ilə mübarizədə uğur qazandığımızı demək olar. Yoluxma və sağalma arasında olan nisbət dəyişiklikdə dediklərimiz öz əksini tapır. Əlbəttə, bu halı səhiyyə işçiləri və müəssisələri üçün rahat nəfəs almağa, gözlənilən növbəti dalğaya qarşı həm fiziki, həm mənəvi, həm də psixoloji olaraq hazırlanmaq üçün imkan kimi də qiymətləndirmək olar. Sözsüz ki, sərt karantin rejiminin insanlar üzərində yaratdığı psixoloji, iqtisadi problemlər də karantin rejiminin yumşaldılması ilə insanları müəyyən dərəcədə rahatlaşdırır.
Amma nəzərinizə bir həqiqəti çatdırım, bunun Azərbaycan və ya bölgə səhiyyəsi ilə hər hansı bir əlaqəsi yoxdur. Epidemioloji vəziyyətin dünya tarixinə və tibb elminə diktə etdiyi reallıqlardır. Bunlar nədir? Epidemiologiya yoluxma sayı bir nəfərə qədər aşağı düşsə belə öz aktuallığını itirmir, saxlayır. Və heç kimin gözləmədiyi məqamda nəzarətdən çıxaraq indiyə qədər qarşılaşdığımız durumdan qat-qat ağır vəziyyət yarada bilir. Belə hallar dünya nümunlərində var.
Hazırda ölkələr buna qarşı lazım olan tədbirləri həyata keçirirlər. Yəni hər birimizin arzuladığı karantin rejiminin yumşaldılması, hətta sıfırlanmasına qədər gediləcək yolda uğura cəmiyyətimiz və onun bütün üzvlərinin ortaq şəkildə verəcəyi reaksiya, bu reaksiyanın həyat tərzinə çevrilməsi ilə nail ola bilərik. Bu olmadan əmin olun ki, hökumətin bu gün səhiyyə istiqamətində atdığı addımlar, qısa müddətə bu qədər modul tipli xəstəxanaların hazırlanması, xarici ekspertlərin imkanlarından istifadə edilməsi, dünyada istifadə edilən qabaqcıl dərmanların ölkəmizə gətirilməsi kimi ciddi işlərin həllinə baxmayaraq, epidemioloji vəziyyətə vətəndaşın məsuliyyətli münasibəti ortaya qoyulmasa mənası olmayacaq. Ona görə də, mən fürsətdən istifadə edərək cəmiyyətimizi, onun hər bir üzvünü bu hadisəyə qarşı həssas davranmağa dəvət edirəm.
- Siz ikinci dalğa haqqında qeyd etdiniz. Artıq Avropa məkanında bu müşahidə edilir. Alman səhiyyəsi elan edir ki, hazırda gündəlik min nəfərdə virusa yoluxma qeydə alınır və bu, ikinci dalğanın işartısı ola bilər. Bu mənada Azərbaycanda pandemiyanın ikinci dalğa təhlükəsi, onun proqnozu və yarada biləcəyi fəsadları haqqında nə deyə bilərsiniz?
- Bu təhlükə var və bu gün üçün də aktuallığını itirməyib. Biz Almaniya ilə müqayisə apardıqda və onlar üçün min nəfərin yoluxmasının ikinci dalğanın siqnalı kimi təqdim edildiyini nəzərə aldıqda, üstəlik Azərbaycanda əhalinin Almaniyadakı əhalidən 7-8 dəfə az olduğuna diqqət etsək, sanki gündəlik 1600 yoluxma ilə qarşı-qarşıya olarıq. Yəni bizdə əhali Almaniya əhalisinin sayı qədər olsa, təxminən gündəlik 1600 yoluxmamız olardı. Bu öz yerində, amma hər bir vətəndaşımız bilməlidir ki, dövlətin məcburiyyət qarşısında vətəndaşın təhlükəsizliyi üçün sərt karantini davam etdirməsi əhəmiyyətsiz deyildi. Bunu labüd edən hadisələr var, bunun üçün statistika mövcuddur.
Şükürlər olsun ki, bu statistikada bizlər pis rəqəmlərdən yaxşı rəqəmlərə doğru gəlmişik. Lakin bu gün yumşaldılmanın olması insanlara heç də rahatlıq verməsin. Yəni insanlar əsla düşünməsin ki, bu saat rahat şəkildə istədiyimiz hər bir şeyi edə bilərik. Arzumuz odur ki, dövlətimiz və dünyamız daha böyük dalğalardan qorunsun. Amma bundan heç bir ölkə sığortalanmayıb. Bir daha qeyd edim ki, bu dalğanın artması və ya azalması tək bir səbəbkarı var - cəmiyyət.
- Ötən gün Milli Məclisdə deputat həmkarlarınızın bəziləri mebel mağazalarının, bəziləri xidmət və emal müəssisələrinin açılmasının vacibliyini bəyan etdi. Hətta "Binə" və "Sədərək" ticarət mərkəzlərinin açılmasının vacibliyini vurğulayanlar da oldu. Bu müəsisə və ticarət mərkəzlərinin açılması mümkündürmü?
- Epidemiya bizə göstərir ki, bir yerin açılıb-açılmamasından daha vacibi insanların bu hadisəyə münasibətidir. Bu mənada əmin olun ki, belə müəssisələrin açılmaması iqtisadi baxımdan itkilərə səbəb olsa da, epidemioloji fayda verir. Əgər insanlar, bütövlükdə cəmiyyət bu görünməyən xəstəliklə mübarizədə öz məsuliyyətini dərk edərsə, bu yerlər açılsa belə böyük təhlükə ilə üzləşmərik.
- Dəfələrlə qeyd edirsiniz ki, COVID-19-la mübarizə, onun sıfırlanması daha çox insanlardan, cəmiyyətdən asılıdır. Biz artıq 5 aydan çoxdur ki, bu prosesin içindəyik. Bəs cəmiyyətimizin pandemiyaya qarşı reaksiyası necədir?
- Cəmiyyətin reaksiyasında iki ay əvvəllə müqayisədə indi müsbət dəyişiklik çoxdur. Mənim subyektiv fikirlərimə görə, 2 ay əvvəl cəmiyyətimizin əgər 10 faizi həssaslıqla yanaşı özünün münasibətini sərgiləyirdisə, indi bu rəqəmin 70 faizə qədər yüksəldiyini ehtimal edirəm. Amma 70 faiz belə problemin həlli deyil. Bir cəmiyyətdə azı 90 faiz insan bu hadisəyə qarşı məsuliyyətli münasibətini ortaya qoyanda həmin ölkə ən çətin epidemioloji vəziyyətdən az itkilərlə çıxa bilər.
- Pandemiyaya qarşı mübarizədə həkimlər, bütövlükdə tibb personalı ciddi əmək sərf edib. Bu görünməz düşmənlə mübarizədə həyatını itirən insanlara, hazırda mübarizəni davam etdirən həkimlərə cəmiyyətin münasibəti sizi qane edirmi?
- Əvvəla pandemiya dünya üçün müharibədir. Qarşıda görünməyən düşmən var. Bu düşmənlə mübarizə aparan ön cəbhədəki səhiyyə işçiləri bütün dünyada itkilərlə üz-üzə gəlir. Çünki bu qəhraman insanların virus yükü çox olur. Xəstə insanlarla daha çox təmasda olmaları, onların özünün xəstəliyinin daha ağır keçməsinə səbəb olur. Əsas ölümlərin səbəbi xəstələnmək deyil, xəstələnən zaman məruz qaldıqları virus yükünün çox olmasıdır.
Adını nə qoymağınızdan asılı olmayaraq onlar bizim ürəyimizin, ruhumuzun və bügünkü mübarizəmizin şəhidləridir. Düşünürəm ki, Azərbaycan dövləti hər zaman olduğu kimi, digər ölkələrin də təcrübəsinə baxaraq ölkəmizdə virusla mübarizədə həyatını itirən tibb işçilərinin ailələrinin sosial müdafiəsini gücləndirməklə bağlı addımlar atacaq.
- Milli Məclisdə çıxışınız zamanı bildirdiniz ki, bölgələrdə həkim ştatlarının təxminən 50 faizi boşdur. Tibb Universitetini hər il yüzlərlə gənc həkim bitirsə də, onların işə qəbulla bağlı problemləri var. Gənc mütəxəssislərə bürokratik əngəl yaratmadan işə götürülməsi yolu ilə problemi həll etmək olmazmı?
- Düşünürəm ki, iki səbəb ölkəmizdə həkim nüfuzunu artıracaq. Birincisi, ölkədə son illər yeni səhiyyə siyasətinin mövcud olması, cənab prezidentin icbari tibbi sığortanın bütün ölkə üzrə tətbiqi haqqında qərarı var. Pandemiya buna ziyan gətirsə də, bu işlər davam etdiriləcək.
İkincisi, pandemiyanın gətirdiyi mənfi hadisələrlə birlikdə həm də Azərbaycan səhiyyəçisinin üzərinə böyük məsuliyyət qoyub. Biz cəmiyyət olaraq bu məsuliyyəti üzərinə götürən səhiyyə işçilərinin davranışını gördük.
Ən azı bu mərhələdə səhiyyə işçiləri bütün çətinliklərə rəğmən öz işini, əməyini ortaya qoydu. Bu vəfat edən həkimlərin, habelə orta və aşağı tibb personalının timsalında Azərbaycan səhiyyəçisi üçün ciddi tarixdir. Aprel döyüşlərində Azərbaycan əsgərinin şanlı qəhramanlığı bütün xalq tərəfindən necə qəbul edildisə, bu dönəm də Azərbaycan səhiyyəçisi üçün həmin tarixdir. Təəssüflər olsun ki, hələlik gözə görünməyən düşmənlə müharibə bitməyib. Hələ səhiyyə işçilərinin üzərinə böyük məsuliyyət düşür. Dövlət də, hökumət də, cəmiyyət də artıq Azərbaycan səhiyyəçisinin problemlərini daha dərindən görməyə başlayır. Biz onların problemlərini görüb həll etdikcə onlardan daha yaxşı, təhlükəsiz və davamlı səhiyyə xidməti ala biləcəyik.


Sonxeber.az Telegramda izləyin instagramda izləyin
Sosial   Baxılıb: 6674   Tarix: 09 avqust 2020  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş


Oxşar xəbərlər

.

Kral ailəsi ilə bağlı ŞOK İDDİALAR: qarşılıqlı xəyanət, qeyri-qanuni uşaqlar... - FOTO

Britaniya kral ailəsi son dörd ildə ABŞ-da məskunlaşan Şahzadə Harri və Meqan Marklın yaratdığı və bütün dünyaya yayılan böyük fırtına ilə yadda qaldı. Son bir neçə ayda baş verənlər ailəni uzun müddətdir yaşamadıqları qorxulu yuxuya sürükləyib. xəbər verir ki, yanvarın ortalarında Uels şahzadəsi Key

18 mart
.

Bərdədə azyaşlı qızı it dişlədi

Bərdədə 7 yaşlı uşağı it dişləyib. APA-ya istinadla xəbər verir ki, hadisə Bərdə rayonunda yerləşən məcburi köçkün şəhərciyində qeydə alınıb. Rəhimova Dəniz Kənan qızı həyətdə oynayan zaman sahibsiz it ona hücum edərək dişləyib. Uşaq ətrafdakı insanlar tərəfindən xilas edilərək Bərdə rayon mərkəzi xəstəxanasın

18 mart
.

Bərdədə it dişləyən azyaşlının vəziyyəti AÇIQLANDI

Bərdədə it dişləyən azyaşlının vəziyyəti açıqlanıb. Bərdə Rayon Mərkəzi Xəstəxanasından APA-ya bildirilib ki, azyaşlıya ilkin tibbi yardım göstərilib, quduzluğa qarşı vaksin vurulduqdan sonra ambulator müalicə üçün evə buraxılıb

18 mart
.

Xankəndi yolundakı qəzada xəsarət alan PFL prezidenti yenidən əməliyyat olundu

Xankəndi şəhəri istiqamətindəki yolda avtomobil qəzası nəticəsində ağır xəsarət alan Peşəkar Futbol Liqasının (PFL) prezidenti Elxan Səmədov Bakıda əməliyyat olunub. Bu barədə "Report"a qurumun media və marketinq direktoru Sənan Abdullayev məlumat verib. O, əməliyyatın uğurlu keçdiyini bildirib:

18 mart
.

1071-ci ildən əvvələ işarə var: Türklər nə vaxt gəlib? - Müzakirə başladı

Türk tarixi ilə bağlı maraqlı müzakirə başlayıb. Bütün tarixi və arxeoloji tapıntılar göstərir ki, türklər 1071-ci ildən çox əvvəl Anadolunu özlərinə vətən ediblər. xəbər verir ki, sənətçi Orhan Gencebayın "Türklərin Anadoluya 1071-ci ildə gəldiyini deyirlər. Bu yalandır, inanmayın. Anadoluda tariximi

18 mart
.

Məşhur meyxanaçı müğənni oğlunun xəstəxanaya yerləşdirilməsindən danışdı - YENİLƏNİB + VİDEO

"Oğlum bir neçə gün əvvəl burnundan əməliyyat olunub". Bunu -a açıqlamasında meyxanaçı Namiq Məna bildirib. O qeyd edib ki, artıq oğlu xəstəxanadan evə buraxılıb:. "Burnunda kiçik bir problem var idi, əməliyyat keçirib. Paylaşımında "Növbəti açılan yara, həyat davam etmək istəyir"

18 mart
.

Paytaxtda 600 manata səməni satılır? - VİDEO

Novruz bayramına artıq sayılı günlər qalıb. Bu bayramın əsas simvollarından biri olan səməni demək olar ki, bütün süfrələri bəzəyir. Buna görə də paytaxtda kifayət qədər səməni satışının olduğu yerlərlə rastlaşa bilərsiniz. Satıcıların sözlərinə görə, müxtəlif zövqdə olan səmənilərin qiyməti bəzəyin

18 mart
.

Sumqayıtdakı "Bağça Şəhər" yaşayış kompleksində sakinlərin yuxusuna haram qatılıb - VİDEO

Sumqayıt şəhərində "Bağça Şəhər" yaşayış kompleksində yaşayanların yuxusuna haram qatılıb. Bununla bağlı -a şikayət daxil olub. Şikayətçi bildirib ki, kompleksin arxa hissəsində, gecə saatlarından səhər saat 07:00-a qədər tikinti işlərinin aparılması üzündən sakinlərin rahatlığı pozulub. Saki

18 mart
.

Azərbaycanda 5-dən çox uşağı olanların SAYI

Mövcud qanunvericiliyə uyğun olaraq beşdən çox uşağı olan qadınlara dövlət tərəfindən aylıq hər uşağa görə 105 manat məbləğində müavinət verilir. xəbərt verir ki, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyindən APA-nın sorğusuna cavab olaraq bildirilib ki, son beş ildə bu müavinətin məbləği 3,5 dəf

18 mart