Muzeylərimizdə ən bahalı əsərlər hansılardır? – Zinət əşyaları, əl işləri...

Muzeylərimizdə ən bahalı əsərlər hansılardır? – Zinət əşyaları, əl işləri...Bu günlərdə dünya Fransanın Luvr muzeyində məşhur "Mona Liza" əsərinin üstünə tort atılması xəbəri ilə səksəndi. O "Mona Liza" ki, 500 ildir böyük mütəfəkkirlər ünvanına müxtəlif sirlər yaraşdırır və sonra da bu sirləri çözməyə çalışırlar. "Mona Liza" qalın şüşə divarların arxasında saxlandığı üçün tort parçası ona zərər verə bilməzdi, amma muzey bir daha əsərin daha diqqətlə qorunması üçün təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirdi. Zarafat deyil, mütəxəssislər hazırda bu əsərin 2 milyard avro qiyməti olduğunu düşünürlər. Hətta bir neçə il öncə "Mona Liza"nın 1600-cü ildə çəkilmiş dəqiq surəti Parisdəki "Artcurial" satış evində hərraca çıxarılaraq 230 min dollara satılmışdı.

Bu arada bir maraqlı faktı da demədən keçmək istəməzdim. Çində istənilən rəsm əsərlərinin surətini çıxartmaqla məşğul olan bir kənd var. Həmin kəndin insanları son 5 ildə ancaq "Mona Liza"nın surətini yaratmaqla məşğuldur. Bütöv bir kəndin insanları bu əsəri Vinçi kimi dəqiqliklə çəkir və öz texnikalarını dünyadan gizli saxlayırlar. "Mona Liza" bütöv bir kəndin ilham və qazanc mənbəyi olmağa davam edir.

Bəs bizim muzeylərimizdə "Mona Liza" qədər bahalı olmasa da qiymətli eksponatlar varmı, varsa necə qorunur?

Öncə qeyd edək ki, Azərbaycanda 201 muzey fəaliyyət göstərir: bunlardan 14-ü incəsənət, 7-si ədəbiyyat, 12-si tarix, 68-i tarix-diyarşünaslıq, 5-i döyüş şöhrəti, 43-ü ev, 52-si Heydər Əliyev muzeyləridir. Eyni zamanda Milli Elmlər Akademiyası sistemində, digər nazirlik və təşkilatların nəzdində müxtəlif profilli və şəxsi muzeylər fəaliyyət göstərir.

Həmin muzeylər sırasında Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyini, Azərbaycan Tarix Muzeyini, Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyini, Azərbaycan Xalça Muzeyini, Cəfər Cabbarlı adına Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyini, Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyini və Azərbaycan İstiqlal Muzeyini göstərmək olar.

İlk muzey Bakıda 1920-ci ildə, ilk memorial muzey isə Şəkidə 1938-ci ildə yaradılıb.

Dünyada ilk Xalça Muzeyi Azərbaycanda yaradılıb. Kolleksiyası Ginnesin Rekordlar Kitabına salınmış Miniatür Kitab Muzeyi də Bakının qismətinə düşüb.

"Azərbaycan Xalça Muzeyi"nin sərgi zallarında və fondunda tunc dövründən bu günümüzə qədər olan dövrü əhatə edən 13 min 300-dən çox eksponat qorunub saxlanılır. Muzeydən Lent.az-a verilən məlumata görə, burda qorunan iki qədim milli xalçanı – XVII əsr Qarabağ məktəbinə aid "Əjdaha xalçası" və XIX əsr Şirvan məktəbinə məxsus "Salyan xiləsi"ni muzeyə Şərq xalçası və tekstili üzrə Çikaqo cəmiyyətinin üzvü mərhum Qrover Şiltsin həyat yoldaşı Beverli Şilts hədiyyə edib. Xalça Muzeyinin digər qiymətli eksponatı XVIII əsrə aid "Xilə Əfşan"dır. Əsli Böyük Britaniyanın Viktoriya və Albert Muzeyində saxlanılan "Şeyx Səfi" xalçasının surəti də böyük maraqla qarşılanır. Muzeydən xalçalrın qiyməti barədə dəqiq məlumat verilməsə də qeyd edilir ki, burda zinət əşyaları, əl işləri, qədim parça və tikmə növləri də qorunur və hər eksponatın qorunma şərti özünəməxsusdur.

Azərbaycanda qoruq muzeylər də fəaliyyət göstərir. Belə muzeylərə açıq havada olan xüsusi memarlıq üslubuna malik qeyri-adi tikililər, abidələr, bulaqlar, məqbərələr, məbədlər daxildir. Bu muzeylərin sırasında Azərbaycanda Şəki Xan Sarayı, Qobustan qayalıqları, Şirvanşahlar Kompleksi, Möminə Xatun məqbərəsi və başqa abidələri misal çəkmək olar.

Ən bahalı muzeylərimizdən olan Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyinin kolleksiyasında 18000-ə yaxın eksponat qorunur. Dünya təsviri və tətbiqi sənətinin bütün növlərini dolğun əks etdirən muzeydə Qərbi Avropa, Rus, İslam, Şərq ölkələri incəsənətinin və milli mədəniyyətimizin çoxlu sayda orijinal nümunələri sərgilənir. Muzey kolleksiyasında olan dəyərli sənət nümunələri müxtəlif hərraclardan əldə edilib və ya kolleksiyaçılar tərəfindən hədiyyə olunub. Muzeyin eksponatları dəfələrlə dünya turlarına da çıxıblar. Məsələn Kanada (1966), Kuba (1967), Suriya (1968), Fransa (1969), Çexoslovakiya (1970), Əlcəzair (1970), İraq (1971) və sair ölkələrdə bizim muzeyin eksponatları sərgilənib və maraqla qarşılanıb.

Muzeydən ən bahalı eksponatın qiymətinin nə qədər olması barədə məlumat verilmədi. Çünki bu maddi olduğu qədər də, mənəvi dəyər hesab olunur.

O ki qaldı, əsərlərin mühafizəsinə, şəxsən özüm muzeydə gəzərkən eksponatlara toxunmağın mümkünlüyünü müşahidə etdim. İstənilən əsərə toxunmaq da mümkündür, "tort atmaq" da. Tamaşaçı az, muzey böyükdür deyə gələn qonaqların heç də hamısı ilə nəzarətçilər yaxından maraqlanmır, kənardan müşahidə ilə kifayətlənirlər. Bu anlamda muzey təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirsə, daha yaxşı olar. Əlbəttə müşahidə kameraları var, amma eksponata zərər dəydikdən sonra hərəkətə keçmək gec ola bilər. Təbii ki, muzey eksponatlarına zərər verməyin ağır cəzası da var.

Muzey haqqında qanuna görə, muzey fondlarına daxil olan sərvətlərin mühafizəsi və qorunması dövlət tərəfindən həyata keçirilir. Muzey fondlarına daxil olan muzey sərvətlərinin uçotu və mühafizəsi qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

Qiymətli muzey əşyalarının mühafizə olunduğu dövlət muzeylərində mülkiyyətçilərin müqavilə öhdəliklərini yerinə yetirə bilməmələri səbəbindən muzeylərin mühafizəsini dayandırmaq, enerji və rabitə vasitələrinin kəsilməsi qadağandır.


Sonxeber.az Telegramda izləyin instagramda izləyin
Mədəniyyət   Baxılıb: 719   Tarix: 01 iyun 2022  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş


Turlar.az

Oxşar xəbərlər

.

"Kinoteatrların açılması təqdirəlayiq olar" - DEPUTAT

Artıq iki ilə yaxındır ki, ölkəmizdəki pandemiya səbəbindən tamaşaçılar teatr, kinoteatr və konsert zallarına həsrət qalıblar. Hər sahədə, az da olsa, yumşalmalar var, hətta toy məclislərinin keçirilməsinə, iri ticarət obyektlərinin açılmasına icazə verilib, lakin nədənsə kinoteatrlar və teatrların açılmas

18 avqust 2021
.

Türkiyəyə aparılan Arif Babayevin SON DURUMU

Xalq artisti Arif Babayevin Türkiyədə müalicəsi davam etdirilir. xəbər verir ki, bu barədə xanəndənin oğlu Yaşar Babayev məlumat verib. O, bildirib ki, sənətçi bir müddətdə Türkiyədə qalacaq: "Gəzməkdə və danışmaqda çətinlik çəkir, Vəziyyəti olduğu kimi qalır. Müalicə gedir, inşallah yaxşılığa doğr

5 iyul 2021
.

Qarabağ işğaldan əvvəl və sonra - VİDEO

Məşhur fotoqraf Rza Diqqəti yeni layihəsini təqdim edib. Sonxeber Real TV-ə istinadən bildirir ki, dünya şöhrətli fotoqraf Reza Diqqəti "Qarabağ dronla" adlı yeni layihəsini təqdim edib. 1992-ci ildə mən Birinci Qarabağ müharibəsinin şahidi olmuşdum. Müəllif 2020-ci ilin oktyabrındakı İkinc

23 iyun 2021
.

Alim Qasımov nəvəsi üçün qonaqlıq verdi - VİDEO

Xalq artisti Alim Qasımovun ailəsi ilə birlikdə yollandığı şam yeməyindən görüntülər yayılıb. xəbər verir ki, xanəndə nəvəsinin ad günü və universitetə daxil olmasını qeyd edib. Gecədə mahnılar səsləndirən ifaçıya qızı, Əməkdar artist Fərqanə Qasımova, nəvələri də qoşulublar

19 iyun 2021
.

Hər reklamdan 50 min qazanacaq

Sonuncu dəfə "Muhteşem yüz yıl" serialında rol alan Merve Boluğur İnstaqram hesabında izlənmə sayı artdığı üçün reklam qiymətini qaldırıb. Türkiyə mətbuatına istinadən xəbər verir ki, 3 milyon 600 min izləyicisi olan aktrisa etdiyi hər reklamdan 50 min TL qazanacaq. Qeyd edək ki, M.Boluğu

22 avqust 2021
.

Arif Babayevin vəziyyəti ilə bağlı açıqlama: "Dərmanlar qəbul edir"

Türkiyədə bir aylıq müalicə kursu keçən Xalq artisti Arif Babayev Azərbaycana qayıdıb. xəbər verir ki, bu barədə "Report"a Xalq artistinin oğlu Yaşar Babayev məlumat verib. Onun sözlərinə görə, A.Babayev hazırda Qax rayonunda istirahətdədir: "Həkimlər deyir ki, atamın vəziyyəti əvvəlkin

13 avqust 2021
.

"İslam Rzayev, Həbib İsmayılov və Habil Əliyev mənə deyirdilər ki, gəl bizimlə "yaşa""

Xalq artisti Tükəzban İsmayılova yolda məni görüb, üzümə bir şillə vurdu, mən də onu təpiklə vurdum. "Mənim sənətdə qarşımı İslam Rzayev, Həbib İsmayılov və Habil Əliyev kəsdi. Mənə deyirdilər ki, gəl bizimlə "yaşa", mən də o yolun yolçusu deyildim. Gözəl qız idim, amma evli deyildim

13 iyul 2021
.

Vaqif Gərayzadədən ÜZÜCÜ XƏBƏR

Bəstəkar Vaqif Gərayzadə koronavirusa yoluxub. xəbər verir ki, bəstəkar ev şəraitində müalicə olur. V.Gərayzadənin səhhətində ciddi bir şey yoxdur, vəziyyəti yaxşıdır

27 avqust 2021
.

Alim Qasımov Moskvada Teatr Festivalında çıxış edəcək

A.P.Çexov adına XV Beynəlxalq Teatr Festivalı Bakıdan Azərbaycanın Xalq artisti Alim Qasımovun ansamblını Rusiyanın Moskva şəhərinə qastrol səfərinə gətirib. Bu barədə TASS xəbər yayıb. "Sevgi üzərində qurulan dünya" musiqi kompozisiyası 3 və 4 iyul tarixlərində Moskva Beynəlxalq Musiqi Evini

3 iyul 2021