Neftin enmiş qiyməti artacaqmı? - Ekspertdən bədbin proqnoz

Neftin enmiş qiyməti artacaqmı? - Ekspertdən bədbin proqnozDünyada neftə olan tələbat azalır. Bu da özünü qiymətlərdə göstərir. Uzun müddətdir "qara qızıl"ın qiyməti 80 dollar ətrafında dəyişir. Mövcud vəziyyət bütün proqnozları tamamilə alt-üst edir.

Son zamanlar neftin qiymətinə nəzər saldıqda azalmalar müşahidə edirik. Hazırda Rusiya neftinə sanksiyalar tətbiq olunur. Həmçinin dünya iqtisadiyyatında da pandemiyadan sonra inkişaf qeydə alınır. Bəs bu amillər fonunda neftin qiymətinin azalmasına səbəb olan nədir?

"Kaspi" qəzeti bugünkü yazısında bu suala cavab axtarıb:

Neftin ən maksimum qiyməti...

Enerji məsələləri üzrə ekspert İlham Şaban deyir ki, neftin qiymətində artım və azalma müşahidə olunsa da, proses 80 dollar həddinin altında cərəyan edir: "Hazırda (28 mart) neftin qiyməti London birjasında 78 dollardır. 17 mart tarixində isə neft 72 dollara qədər ucuzlaşmışdı. Sonrakı günlərdə 76 dollara qədər artıb, martın 24-də isə 74 dollara qədər ucuzlaşıb. Ötən il dekabrın 5-də Rusiya neftinə qarşı sanksiyalar tətbiq edildi. Ondan sonra dünya bazarında neftin qiymətində bir qədər artım müşahidə edildi. Neftin ən maksimum qiyməti yanvarın 23-də 88 dollar olub. Bu ilin əvvəlində - yanvar ayının 2-də brent markalı neftin qiyməti 78 dollar idi. Bu gün də həmin qiymətədir".

Enerjiyə olan tələbat azdır

İ.Şabanın sözlərinə görə, neftin ortalama qiymətinin 80 dollardan aşağı olmasının müəyyən səbəbləri var: "Beynəlxalq Enerji Agentliyinin mart ayında açıqladığı sonuncu hesabatda göstərilir ki, OPEC+ çərçivəsində dünya bazarına qəbul etdikləri gündəlik kvotadan 1,72 milyon barel az neft çıxarılıb. Amma cari il üçün qeyd edilirdi ki, 2022-ci ilin təlatümləri bir qədər geridə qaldığına görə dünyada neftə olan tələbat artacaq və dünya iqtisadiyyatında daha çox artım müşahidə olunacaq. Bu hələ ki özünü göstərmir. İstər Beynəlxalq Valyuta Fondu, istər Dünya Bankı cari il üçün dünya iqtisadiyyatının artım tempinin dekabrda verdikləri proqnozdan daha aşağı olacağını bildiriblər. Bu da o deməkdir ki, enerjiyə olan tələbat heç də proqnoz edildiyi kimi deyil. Yəni dünya bu gün iqtisadi artıma müvafiq olaraq daha az enerji ilə kifayətlənməyə köklənib".

İsti hava və inflyasiya

Ekspert bildirdi ki, enerjiyə tələbatın azalması həm də inflyasiya ilə bağlıdır: "Digər tərəfdən, cari ilin ilk üç ayı, yəni qış mövsümü şimal yarımkürəsində kifayət qədər mülayim keçdi. Bununla da enerjiyə tələbat azaldı. İnflyasiya insanların gəlirlərinin azalması deməkdir. İnsanların gəlirləri azalanda, onlar bahalı malları almağa meyilli olmurlar. İnkişaf etmiş ölkələrdən kasıb ölkələrə qədər hamısında inflyasiyanı müşahidə edirik. Yəni ölkələr varlanmır, əksinə, kasıblaşır. Kasıblaşanda kredit borcu yaranmasın deyə xərcləri azaltmaq lazımdır. Xərcləri azaltdıqda enerjiyə olan tələbat da azalır. Bütün bu səbəblər neftin qiymətinin artımının qarşısını alır".
Ölkələr əgər ucuz neft alırlarsa...

İ.Şaban qeyd etdi ki, hazırda dünya bazarında neftin qiymətinin artımına gətirib çıxaracaq heç bir amil yoxdur: "Neftin qiyməti o zaman qalxır ki, bazarda qıtlıq olsun. Hazırda o qıtlığı yaşamırıq. İkinci məsələ budur ki, Rusiya kimi bir ölkəni Avropa kimi iri istehlak bazarından ayırıblar. Rusiya da həcmlərini dünyanın digər böyük istehlak bazarı olan Çin və Hindistanda ucuz qiymətə satır. Bu ölkələr əgər ucuz neft alırlarsa, demək orada əvvəllər satılan başqa həcmlər artıq satılmır. Təklif çoxalanda qiymət artıma meyilli olmur".

Dünya artıq müharibəyə öyrəşib

Ekspert dedi ki, neftin qiymətini artıran digər səbəb dünyada hansısa təlatümlərin olmasıdır: "Artım üçün bazarda qlobal hadisələr baş verməlidir. Yəni böyük bazarlar arasında müharibə, münaqişə yaşansa, artım ola bilər. 2022-ci ildə belə bir şey oldu və qiymətlər artdı. Amma indi dünya artıq müharibəyə öyrəşib. Yeni yollar, bazarlar, təchizat sxemləri yarandığından risklər azalmağa başlayıb. Risklər azaldığında isə qiymət artımı müşahidə edilmir. Rusiya Baş Nazirinin müavini Aleksandr Novakın açıqladığına görə, Rusiyada neft hasilatı mart ayında 500 min barel azalıb. Sanksiya varsa, azalmalıdır. Ancaq bu azalma dünyadakı iqlim amillərinə, iqtisadiyyatın artım tempinə uyğun olmadığından bazarda qıtlıq yoxdur. Bunun nəticəsində qiymətlər 80 dolların altındadır".

"Qiymətlərin artacağını gözləmirəm"

İ.Şaban bildirdi ki, dünyadakı proqnozlar qiymətlərdə artımın olacağını ifadə etsə də, elə olmayacaq: "Bütün proqnozlarda, istər Beynəlxalq Enerji Agentliyi, istər OPEC qeyd edirlər ki, neftin qiyməti üçüncü rübdən başlayaraq artmağa doğru gedəcək. 100, 110, 95 dollar kimi qiymətlər səsləndirirlər. Ancaq 2015-ci ildən sonra verilən proqnozların reallıqda gerçəkləşdiyini müşahidə etməmişəm. Mən şəxsən qiymətlərin artacağını gözləmirəm. İlin sonuna qədər proqnoz vermək çətindir. Ancaq görünən odur ki, yaxın 6 ay üçün neftin qiyməti yenə də 75-80 dollar arasındakı dəhlizdə dəyişəcək".

Azalma özünü gəlirlərdə də göstərəcək

Ekspertin sözlərinə görə, bu il üçün Azərbaycanın da neft gəlirləri aşağı düşəcək: "Əgər 2022-ci il üçün Neft Fondunun gəlirləri faktiki olaraq 9,9 milyard dollar olmuşdusa, bu il ən yaxşı halda 8 milyard dollar olacaq. Proqnozlara görə, Azərbaycanın neft hasilatı təqribən 1 milyon ton azalacaq. Bu azalma özünü gəlirlərdə də göstərəcək".


Sonxeber.az
Telegramda izləyin
İqtisadiyyat   Baxılıb: 2326   Tarix: 01 aprel 2023  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş


Kurslar.az kurslar

Oxşar xəbərlər

.

Zəfər Gününə qədər şəhid ailələrin və qazilərin kredit borcları silinir? - AÇIQLAMA

Şəhid ailələri və qazilər üçün atılan addımlar cəmiyyət tərəfindən hər zaman müsbət qarşılanıb. Zəfər günü yaxınlaşır, bəs, sözügedən gündən öncə şəhid ailələri və qazilərin bank kreditlərinin bağlanması ilə bağlı addımlar atılacaqmı?. Mövzu ilə bağlı -a danışan iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli açıqlamasınd

7 oktyabr
.

"Hinduşka"nın qiyməti niyə bahadır?

Bayrama yaxın hind toyuğunun qiymətinin artması müşahidə olunur. xəbər verir ki, bu artımın bir neçə əsas səbəbi vardır. İlk növbədə hind toyuğunun istehsalı digər toyuq növlərinə nisbətən daha çətin və bahalıdır. Hindtoyuqları daha çox yem və xüsusi qayğı tələb edir. Bu da istehsalçıların xərclərin

14 dekabr
.

"COP29 ölkəmizdə turizim aktivliyini artıracaq" – AÇIQLAMA

11–24 noyabr tarixlərində Bakıda keçiriləcək olan COP29 çərçivəsində dünyanın təxminən 190-dan çox ölkəsini təmsil edən 80–100 min nəfərə qədər nümayəndə heyətinin qəbul edilməsi gözlənilir. COP29 ölkə tarixində keçiriləcək olan ən böyük tədbir hesab olunur. Bəs görəsən bu konfransın Azərbaycan iqtisadiyyatın

15 oktyabr
.

Yumurta yenidən bahalaşdı

Bölgələrdə kənd yumurtasının qiymətində kəskin artım müşahidə edilir. Qaynarinfo-ya istinadən xəbər verir ki, kənd yumurtasının bir ədədinin qiyməti 26-27 qəpiyə təklif edilir. Oktyabr ayının ikinci ongünlüyündə isə kənd yumurtasının bir ədədi 14-15 qəpiyə satılırdı. Sakinlər noyabrın əvvəlində qiyməti

29 oktyabr
.

Naxçıvan Sənaye Parkı yaradılır - Fərman

Naxçıvan Sənaye Parkı yaradılır. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, bununla bağlı Prezident İlham Əliyev Fərman imzalayıb. Fərmanla müəyyən edilib ki, Naxçıvan Sənaye Parkı sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün zəruri infrastrukturu və idarəetmə qurumları olan, müasir texnologiyaları

5 dekabr
.

Bu şəxslərin ödədiyi ƏDV tam geri qaytarılacaq

"Vergi Məcəlləsi"nə edilən dəyişikliyə əsasən, Azərbaycanda tibbi xidmətlərdən istifadə edən tursitlər ödədikləri əlavə dəyər vergisini (ƏDV) tam olaraq geri ala biləcəklər". "Qafqazinfo" xəbər verir ki, bunu Milli Məclisin deputatı Vüqar Bayramov sosial şəbəkə hesabında bildirib

19 dekabr
.

İnfilyasiyanın artıması nə ilə bağlıdır? - AÇIQLAMA

Gələn ilin oktyabr ayında Azərbaycanda 5,8% həddində inflyasiya gözlənilir. Bu barədə məlumat Mərkəzi Bankın "Pul siyasəti icmalı"nda yer alıb. Bildirilib ki, bu ilin oktyabr ayı üçün inflyasiya proqnozu 5,1% təşkil edib. Bu isə o deməkdir ki, gələn ilin inflyasiya proqnozu bu ilkindən 0,

6 dekabr
.

Azərbaycanda minik və yük avtomobili istehsalı kəskin artıb

Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanda 4 433 ədəd minik avtomobili istehsal olunub. "Trend"in Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən məlumatına görə, bu, əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2 057 ədəd və ya (86.6%) çoxdur. Ötən ilin 10 ayında ölkədə 2 376 ədəd minik avtomobili istehsa

30 noyabr
.

HORECA sahəsi böyük tədbirlərə hazırlığını göstərir

Azərbaycan iş adamlarının ünsiyyət və müzakirə platforması olan "Networking Azerbaijan" Biznes Klubu ölkənin HORECA (otel, restoran,kafe) sektorunun rəhbərlərini bir araya toplayıb. xəbər verir ki, tədbir iştirakçıları qeyri-rəsmi şəraitdə bir-birinin fəaliyyəti və yenilikləri ilə tanış olma

24 oktyabr