"Titanik"dəki şampan şüşələri təzyiq altında niyə partlamayıb? - ŞOK FAKT

2023-cü ilin iyununda "Titan" sualtı gəmisi əfsanəvi "Titanik" gəmisinin dağıntılarını araşdırmaq istəyərkən partladı. Təhlükəsizlik qaydalarına əməl edilməməsinə baxmayaraq, cihazın korpusu titan idi və belə dərinliklərdə işləmək üçün nəzərdə tutulmuşdu, lakin yenə də partladı.

"IFLScience" yazır ki, o vaxtdan bəri insanlar "Titanik" gəmisindəki bəzi şüşələrin zədələnmədən okeanın lap dibinə necə batması ilə maraqlanmağa başlayıblar.

Tədqiqatçıların fikrincə, ilk növbədə, belə partlayışların niyə baş verdiyini anlamağa dəyər, "Focus" xəbər verir. İmplosion, daxili və xarici təzyiq arasındakı fərqə görə cisimlərin öz-özünə çökdüyü bir prosesdir. Təzyiq sualtı qayığın gövdəsinə tab gətirə bilməyəcək qədər böyük olduqda, sualtı qayığın içərisində və xaricində təzyiqi bərabərləşdirən şiddətli partlayış baş verir.

Əslində, bu, "Titanik"lə baş verdi, onun hissələri həqiqətən partladı. Lakin partlayış nəticəsində dağılmayan hissələr çox güman ki, içəridən hava buraxıldığı üçün içəridə və xaricdəki təzyiqin bərabər olması səbəbindən bundan xilas olub.

Bəs "Titanik"dəki şüşələr bu aqibətdən necə qaçıb? Bəzi tədqiqatçılar hesab edirlər ki, cavabın bir hissəsi şampan şüşəsinin içindəki karbon qazının yaratdığı təzyiqin artmasıdır. Əslində, bir şüşə şampanın içindəki təzyiq təsəvvür etdiyimizdən daha yüksəkdir - təxminən 6 bara qədər.

Məlumdur ki, bu gün şampan 20 bara qədər dayana bilən şüşələrdə saxlanılır və mantarı saxlamaq üçün tez-tez metal məftildən istifadə olunur. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, ən azı okeanın dibinə səyahətlərinin əvvəlində "Titanik"dəki şüşələr təhlükə altında deyildi. Yeri gəlmişkən, əvvəllər elm adamları təxminən 50 metr dərinlikdə köhnə şampan şüşələrini tapmışdılar və onlar zədələnməmiş və hətta içmək üçün yararlı olaraq qalmışdı.

Əslində, təxminən 60 metr dərinlikdə şampan şüşələri hələ də təhlükəsiz idi, çünki burada təzyiq təxminən 6 bardır. Ancaq bu nöqtədən sonra təzyiq fərqi əhəmiyyətli dərəcədə artmağa başlayacaq. Bu gün "Titanik" təxminən 3800 metr dərinlikdə dayanır, burada təzyiq təxminən 381 bardır.

Əgər 19-cu əsrdə şərab istehsalçıları belə inanılmaz təzyiqə tab gətirə bilən şüşələr yaratmayıblarsa, şüşələrin zədələnməməsinə imkan verən başqa bir səbəb olmalıdır. Bu sirrin cavabının bir hissəsi şüşə qapağında ola bilər.

Alimlər hesab edirlər ki, şüşənin belə bir dərinlikdə qalması üçün onun içinə su daxil olmalı idi - bu, şüşənin içərisində və xaricində təzyiqi bərabərləşdirir. Alimlər hesab edirlər ki, "Titanik" qəzası yerində tapılan bütün butulkalar əslində artıq zədələnib və butulkaların xaricində və içərisində təzyiq eynidir. Təxmin edilir ki, bu, tıxacın aşağıya doğru və böyük təzyiq altında sıxılması nəticəsində tez və ya yavaş-yavaş baş verə bilərdi.

Telegramda izləyin