Qədim Yunanıstanda insanlar xərçəngi belə müalicə edirdilər

Hippokrat bədxassəli şişlərin müalicəsi üçün özünəməxsus üsul tapmışdı.

Uzun əsrlər əvvəl, Qədim Yunanıstan dövründə xərçəngin öyrənilməsi və müalicəsində ilk addımlar həkim və mütəfəkkir Hippokrat tərəfindən atılıb. Şişlərin xarakterik forması ilə əlaqədar yunanca "karkinos" - cır sözündən yaranan "xərçəng" termininin ilkin tərifi və termini məhz ona məxsusdur.

Hippokrat dörd bədən mayesinə: qan, flegma, sarı öd və qara öd inancına əsaslanan humoral xərçəng nəzəriyyəsini inkişaf etdirib. Bu mayelərin balansının pozulması xəstəliyin səbəbi hesab olunurdu və Hippokratın fikrincə, qara öd xərçəng şişlərinin yaranmasında həlledici rol oynayırdı.

Əsrlər boyu bu fikir o vaxtkı dini yarılma qadağaları ilə dəstəklənən tibbi praktikada üstünlük təşkil edib. O dövrlərdə xərçəng müalicəsi pəhriz, qanaxma və humoral nəzəriyyəyə əsaslanan laksatifləri əhatə edirdi.

Hippokratın xərçəng haqqında təsviri vizual əlamətlərə - dəri, döş və ya burun səthindəki şişlə mübarizə üzərində dayanırdı. Terapiyaya qara ödü çıxarmaq üçün flebotomiya və lazım olduqda cərrahiyyə də daxil idi. Bundan əlavə, həddindən artıq qanaxmanın qarşısını almaq üçün şiş ətrafındakı damarların kauterizasiyası aparılırdı.
Tarixin növbəti həkimi Qalen, eramızın ikinci əsrində xoşxassəli şişlərə "onko"termini verib. Buna baxmayaraq, Hippokratın "karkinos" termini bədxassəli şişlərə istinad etmək üçün qorunub saxlanılıb.

Qədim yunanların metodları arxaik görünsə də, fikirləri və nəzəriyyələri onkologiyada gələcək kəşflər üçün zəmin yaradıb. Keçmişə gedən bu səyahət, qədim sivilizasiyaların ən mürəkkəb və sirli xəstəliklərdən birinə necə baxdığını daha yaxşı anlamağa imkan verir və müasir tədqiqatlar üçün yeni perspektivlər açır.

Telegramda izləyin

instagramda izləyin