Buğda və gübrə satışına qadağalar: Dünyanı çörəklə sınağa çəkmək alınacaq? - AÇIQLAMA

Buğda və gübrə satışına qadağalar: Dünyanı çörəklə sınağa çəkmək alınacaq? - AÇIQLAMADünyada buğda ajiotajı yaranan kimi Hindistan Ticarət Nazirliyi bu məhsulun ixracı ilə bağlı Azərbaycan da daxil olmaqla 30 ölkəyə müraciət etmək üçün qərar qəbul etdi.

Yerli medianın Hindistan mətbuatına istinadən dərc etdiyi məlumatlarda qeyd olundu ki, hökumətin yüksək səviyyəli rəsmiləri Hindistanın dünyanın 30-a yaxın buğda idxal edən ölkəsində Rusiya və Ukraynanı əvəz etmək niyyətində olduğunu deyirlər.

Hindistan hökumət sövdələşmələri və ya özəl kanallar vasitəsilə ixracı artırmaq üçün bazarı diqqətlə izlədiyini də bəyan etdi. Bu siyahıya Azərbaycan, Misir, Suriya, Mərakeş, Türkiyə, Sudan, İtaliya, Yəmən, Yunanıstan və Hindistan buğdasını nadir hallarda alan Şimal-Şərqi Afrika ölkələri daxildir. Mart ayında yayılan məlumat, deyəsən, özünü doğrultmayacaq.

Çünki mayın 14-də xarici mediada Hindistanın buğda ixracını qadağan etdiyinə dair məlumatlar yayılıb. Hətta ölkənin Ticarət və Sənaye Nazirliyi qadağanın dərhal qüvvəyə mindiyini bəyan edib.

Müvafiq qərar bir çox amillər səbəbi ilə dünyada buğda qiymətinin qəfil qalxması, bunun nəticəsində Hindistanın, qonşularının və digər həssas ölkələrin ərzaq təhlükəsizliyinin risk altında olması nəzərə alınaraq verilib.

Bəs indi buğda ixracı ilə bağlı məsələdən ölkələr necə təsirlənəcək?

Rusiya, Ukrayna və Qazaxıstan taxıl ixracına məhdudiyyət qoyduqdan sonra çox ölkələrin taxıl ümidləri Hindistana idi. Bir anda Hindistan da taxıl ixracına qadağa qoyduğunu elan edir. Təbii olaraq buna müxtəlif səbəblər irəli sürülür, ilkin ehtimallardan biri isə puldur, yəni satışı gerçəkləşdirmək niyyətində olan Hindistanın taxılı daha baha satmaq istəyi.

Ekspertlərin bir qismi satışın müvəqqəti dayandırıldığını qeyd edir.

Bu vəziyyət Azərbaycana necə təsir edə bilər?

İqtisadçı ekspert Xalid Kərimli Oxu.Az-a açıqlamasında Hindistanın dünya taxıl istehsalçıları arasında ilk üçlüyə girdiyini deyib:

"Dünyada taxıl istehsalının 13-14 faizi Hindistanın payına düşür. Lakin buna baxmayaraq, Hindistan dünya taxıl ixracında cəmi bir faiz paya sahibdir. Əhalisi çox olduğuna görə istehsal etdiyi taxılın əsas hissəsi daxili bazara gedir.

Bizim taxıl idxalının 75 faizi xaricdən olur ki, burada əsas oyunçular Rusiya, Qazaxıstan, Ukraynadır. Biz Hindistandan taxıl idxal etmək fikrinə düşsəydik belə, o, bazarda Rusiya, Ukrayna və Qazaxıstanı əvəz etmir. Çünki Hindistandan Azərbaycana taxıl gətirmək, onsuz da, baha başa gələcəkdi. İdxal prosesi Hind okeanı vasitəsilə həyata keçiriləcəyi üçün sərf etmir -məsafə böyükdür, gəmi və digər nəqliyyat vasitəsilə daşınmanın qiymətini nəzərə alsaq, əvvəlki qiymətlərlə müqayisədə yenə də baha almış oluruq. Bu nöqteyi-nəzərdən Hindistanın bu sahədə qərarları bizi çox da qayğılandırmır".

Ekspert qeyd edir ki, Rusiya dünya bazarına taxıl ixracını dayandırmayıb:

"Sadəcə olaraq iyunun 30-na qədər Avrasiya İqtisadi Birliyi ölkələrinə qısamüddətli tətbiq edilən məhdudiyyət var. Buna da səbəb həmin ölkələrin normadan artıq taxıl almasıdır. Bu baxımdan taxılın qiymətləri artır və artmağa da davam edəcək. Hindistanın bazardan çıxıb-çıxmaması, məhdudiyyət tətbiq edib-etməməsi də özündən narahat olması ilə əlaqəlidir. Gələcəkdə öz ölkəsində taxıl qıtlığının yaşanmaması üçün çalışır, bu səbəbdən Hindistanın qərarları birbaşa Azərbaycana təsir etməyəcək".

Hindistanın buğda ixracına qadağası ilə eyni zamanda Çin və Rusiyanın gübrə satışını dayandırması da bazarda vəziyyəti gərginləşdirib.

Bazarın bu seqmentinin 40 faizini idarə edən ölkələrin bir anda belə qərar verməsi ümumi vəziyyətə, xüsusilə Azərbaycana necə təsir göstərəcək?

Millət vəkili Vüqar Bayramov Oxu.Az-a açıqlamasında bildirib ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlayandan gübrə qiymətlərində artımlar müşahidə edilirdi:

"Eyni zamanda həm Avropa, həm də Asiya bazarında gübrənin qiymətində artımlar var. Digər tərəfdən, fosforlu gübrələrin qlobal ixracatının 30 faizi Çinin payına düşür. Son dövrlərdə bu məhsulların da qiymətində artım var. Hələ 2021-ci ildə dünya bazarında fosforlu gübrələrin qiyməti 60 faizə qədər yüksəlmişdi.

Azərbaycan idxal etdiyi gübrənin əhəmiyyətli hissəsini Rusiyadan alırdı və həmin məhsulların da qiymətindəki artım onun xərcinin artmasına gətirib çıxarır. Sözsüz ki, ölkəmiz gübrəyə olan tələbatının əhəmiyyətli hissəsini idxal hesabına ödədiyi üçün dünya bazarındakı qiymət artımları Azərbaycana idxal edilən gübrənin xərcinə, qiymətinə təsir edir. Paralel olaraq azot gübrəsinin və digər gübrələrin qiymətlərində də artım var".

Ekspert əlavə edib ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin statistikası da onu göstərir ki, bir ton gübrənin idxal dəyəri orta hesabla 565 dollar olub:

"Bu da əvvəlki dövrlə müqayisədə iki dəfədən çox artım deməkdir. Dünya bazarında qiymət artdığı üçün ölkəyə idxal edilən gübrənin qiyməti də artır. Bu isə yerli istehsalın genişləndirilməsi və zavodlarda gübrənin istehsalının həyata keçirilməsini vacib edir. Çünki bu məqamda əsas hədəf tələbin yerli istehsal hesabına ödənilməsi olmalıdır.

Biz təklif etmişdik ki, indiki məqamda vacib məqamlardan biri fermerlər üçün subsidiyanın baza qiymətinin artırılmasıdır. Fermerlərə gübrə alışına görə verilən subsidiya məbləğlərinin artırılması məqsədəuyğundur. Yəni qiymət artımlarının təsirinin hiss edilməməsi üçün subsidiya məbləğlərinin artırılmasına diqqət ayrılmalıdır".


Sonxeber.az
Telegramda izləyin
İqtisadiyyat   Baxılıb: 1931   Tarix: 17 may 2022  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş


Oxşar xəbərlər

.

Dollar almaq istəyənlər oxusun

Azərbaycan Mərkəzi Bankının bu günə olan rəsmi valyuta məzənnələrinə əsasən, ABŞ dollarının məzənnəsi dəyişməyərək 1,700 manat olub. xəbər verir ki, avronun məzənnəsi 0,75 % azalaraq 1,7803 manat, 100 Rusiya rublunun məzənnəsi isə 0,77 % azalaraq 1,6785 manat təşkil edib

22 noyabr
.

Azərbaycanda kürü istehsalı niyə azalıb?

2024-cü ildə Azərbaycanda 617.1 kq qara kürü istehsal edilib. Öncəki illə müqayisədə artım olsa da, 25-30 il əvvələ baxdıqda bu, olduqca aşağı göstəricidir. Kürü istehsalının azalmasına səbəb nədir?. xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı -a danışan aqrar sahə üzrə eksper Vahid Məhərrəmli bildirib ki, Azərbaycand

4 noyabr
.

Naxçıvan Sənaye Parkı yaradılır - Fərman

Naxçıvan Sənaye Parkı yaradılır. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, bununla bağlı Prezident İlham Əliyev Fərman imzalayıb. Fərmanla müəyyən edilib ki, Naxçıvan Sənaye Parkı sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün zəruri infrastrukturu və idarəetmə qurumları olan, müasir texnologiyaları

5 dekabr
.

Yeni ildə Azərbaycanda dollar bahalaşacaq?

Artıq 2024-cü il başa çatmaq üzrədir. İl sonuna yaxınlaşdıqca cəmiyyət arasında ABŞ dollarının bahalaşacağı ilə bağlı fikirlər səslənir. xəbər verir ki, bir müddət əvvəl ABŞ-ın Federal Ehtiyatlar Sisteminin (FED) uçot dərəcəsini artırması ilə bağlı verdiyi qərar beynəlxaql valyuta bazarında ABŞ dollarını

9 oktyabr
.

Azərbaycanda unun son qiymətləri - RƏSMİ

Azərbaycanda oktyabrın 28-dən etibarən unun topdansatış qiyməti məlum olub. xəbər verir ki, bu barədə İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarlarına Nəzarət Dövlət Xidməti məlumat yayıb. Bildirilib ki, hazırda ölkədə 50 kq-lıq ən ucuz un növü ("Dəvəçi-Taxıl") 25.30 manat

30 oktyabr
.

Şəkər tozu yenidən BAHALAŞIR - SƏBƏB

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) məlumatına əsasən, sentyabrda dünyada şəkərin qiyməti aylıq müqayisədə 10,4 faiz artıb. Qiymətin kəskin yüksəlməsinin səbəbi dünyanın əsas şəkər istehsalçısı olan Braziliyada hava şəraitinin pisləşməsidir. -a istinadə

4 oktyabr
.

Azərbaycanın gələn il üçün nəzərdə tutduğu xarici yardımların həcmi 2 dəfədən çox artırılır

Gələn il üçün dövlət büdcəsində ayrılması nəzərdə tutulan xarici yardımların həcmi 2 dəfədən çox artırılır. APA-ya istinadən xəbər verir ki, Milli Məclisin birinci və ikinci oxunuşda qəbul etdiyi "Azərbaycan Respublikasının 2025-ci il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsinə əsasən, xaric

14 dekabr
.

Bəzi fermerlərə 8000 manat subsidiya veriləcək

Yeni salınacaq intensiv armud bağlarına görə fermerlərə hər hektara 800 manat dövlət dəstəyi veriləcək. xəbər verir ki, bu barədə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (KTN) məlumat yayıb. Aqrar Subsidiya Şurasının qərarına əsasən, sentyabrın 1-dən 2025-ci il mayın 31-dək salınan armud bağlarının hər hektarın

16 noyabr
.

Azərbaycanda minik və yük avtomobili istehsalı kəskin artıb

Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanda 4 433 ədəd minik avtomobili istehsal olunub. "Trend"in Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən məlumatına görə, bu, əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2 057 ədəd və ya (86.6%) çoxdur. Ötən ilin 10 ayında ölkədə 2 376 ədəd minik avtomobili istehsa

30 noyabr