"Valideynlər və tələbələr virusu bəhanə edirlər, təhsil ənənəvi şəkildə davam etməlidir "

"Bu gün Azərbaycanda fəaliyyət göstərən 4435 məktəbdə 85 626 sinif var. 22 sentyabrdan ənənəvi tədris bərpa olunandan sonra 280-ə yaxın sinif və 4 məktəb "COVİD-19"a yoluxma faktına görə distant təhsilə keçib. Görürük ki, distant təhsilə keçən siniflərin sayı 0.4 faiz ətrafındadır".

Bu sözləri Sonxeber.az-a açıqlama verən təhsil eksperti Kamran Əsədov deyib.

O bildirib ki, heç bir qaydalara riayət etməyən valideynlər virusdan narahat olduqlarını deyirlər:

"Artıq ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində də 14 günlük distant təhsilə keçid edən qruplar var.
İndi payız fəslidir və mövsümü xəstəliklər olur. Qızdırması olanların, öskürənlərin hamısı koronavirus infeksiyasına yoluxanlar deyil.

2019-cu ilin eyni dövrünün rəsmi rəqəmlərinə baxsaq, həmin müddətdə 33897 azyaşlı uşaqlarda qrip, yuxarı nəfəs yollarının infeksiyası, angina, sətəlcəm, bakterial dizenteriya və sair xəstəliklər müşahidə olunub. Çox təəssüflər olsun ki, 2019-cu ildə bu və ya digər xəstəliklərdən vəfat edən məktəblilər də olub.

Bəli, hər kəs haqlı olaraq narahatdır. Hər kəs təşviş içindədir. Hər kəs arqumentində haqlıdır. Amma mövcud vəziyyətdən sui-istifadə etmək cəhdləri daha çoxdur. Xüsusilə ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinin tələbələri buna cəhd edirlər.

22 sentyabra qədər təhsil naziri Emin Əmrullayevin, təhsil nazirliyinin, eləcə də mənim bütün sosial şəbəkə hesablarımıza hər kəs yazırdı ki, ənənəvi qaydada dərslər bərpa edilsin. İndi isə tam əksi baş verir. Təhsil alanların böyük əksəriyyəti tədrisin onlayn rejimdə davam etməsi ilə bağlı müraciətlər edirlər.

Hər birimiz gündəlik həyatda görürük ki, pandemiya dövrünün qaydalarına riayət olunmur. Nə ictimai nəqliyyatda, nə restoran və əyləncə mərkəzlərində, nə küçə və parklarda ara məsafə saxlanılmır, dezinfeksiya tədbirləri görülmür. Amma yeganə bu qaydalara riayət olunan təhsil müəssisələri problem olaraq görülür.

Deməli, zoopark açılandan sonra bura günlük onlayn bilet satışı min ədəd nəzərdə tutulub.

Zooparkın qarşısındakı sıxlığı görürsünüz. Təkcə şənbə və bazar günləri zooparka gedənlərin sayı 5 min nəfərə çatıb.

"İPone 13" mobil telefonu satışa çıxarılıb, həmin dükanda olan sıxlığı gördünüz. Ora giriş edənlərin sayı 1200-nəfərdən çox olub.

Hər gün "mall", eləcə də digər istirahət və əyləncə mərkəzlərində sıxlığı görürsünüz. Təkcə şənbə və bazar günləri uşaq əyləncə mərkəzlərinə gedən məktəb yaşlı uşaqların sayı 12 min nəfərdən çox olub.

Həmin yerlərə getməyin könüllü, məktəbə sə məcburi olması arqumenti doğru deyil. İstirahət və əyləncə mərkəzlərinə övladlarını aparan və heç bir sosial məsafə qaydalrına riayət etməyən valideyinlər məktəblə bağlı narahatlıqlarını bildirirlər.

Əgər təhsil müəssisələrində dərslər dayanıb onlayn-distant tədrisə keçirilsə, nə olacaq?

2 milyon insan hər hansı bir yoxlamaya cəlb edilmədən rahatlıqla ictimai nəqliyyatda, restoranda, parkda, əyləncə mərkəzlərində gəzəcək ki, bu daha təhlükəlidir.

Təhsil müəssisələri fəaliyyət göstərəndə 1.6 milyon şagird, 250 min tələbə, 180 min müəllim və digər texniki işçilər hər gün yoxlanılmaya cəlb edilir, əlamət müşahidə olunan şəxslər cəmiyyətdən təcrid olunur.

Bundan başqa, onlayn dərslərə qoşulmaq üçün alətləri olmayan 500 mindən çox şagird və tələbə tədrisdən kənarda qalacaq.

Onlayn-distant dərsləri tələb edənlərin böyük əksəriyyəti subyektiv olaraq bunu istəyir. Ya işləyirlər, yada da mövcud vəziyyətdən sui-istifadə etmək cəhdi edirlər. Ümumilikdə isə, bu bizim üçün virusdan daha təhlükəlidir".

Ekspert çıxış yolu kimi aşağıdakı təhsil alma formalarını təklif edib:

"İndi olan vəziyyət qalsın. Dərslər davam etsin. Kim istəyirsə, ənənəvi qaydada dərslərdə iştirak etməsin, onlar üçün online-distant dərslər təşkil edilsin. Amma daha "Microsoft Teams" platformasında, kamera və mikrofonun söndürülməsi yolu ilə yox. Daha sərt nəzarət, ciddi şəkildə tədris, heç bir güzəşt olamdan.

Məsələn, Bakı Dövlət Universitetinin tətbiq etdiyi "BLACKBOARD" proqramında kamera və mikrofon bağlı olan kimi, avtomatik olaraq iştirakçıya QAYIB yazılır. Müəllim də orta məktəbdə dərsdən 45 dəqiqə, universitetdə 80 dəqiqə tez çıxdıqda dərs keçirilməmiş hesab edilir və əmək haqqı yazılmır.

Bizim üçün tədrisin keyfiyyətinin yüksəldilməsi vacibdir.

Digər metod ondan ibarətdir ki, iştirakçı nə ənənəvi, nə də onlayn-distant dərslərdə iştirak etmir. Özü öyrənmə yolunu seçir, amma 4 həftədən bir keçirilən dərslərdən ciddi şəkildə yoxlanılır. Əlbəttə ki, bu, rüşvətxorluq hallarına yol açmamalıdır. Yoxlamanı anonim şəkildə başqa bir təşkilat yoxlamalıdır.

Qeyd edim ki, təhsil müəssisəsində kütləvi yoluxma varsa, uşaqlar məktəbdən valideynlərini, yaşlı insanları yoluxdurursa, həmin məktəbdə distant-onlayn təhsilə keçməyin tərəfdarıyam. Amma bunun tam şəkildə bütün təhsil müəssisələrində yox, yalnız yoluxma halları baş vermiş təhsil müəssisələrində həyata keçirilməsi lazımdır. Yəni hansı məktəbdə, kollecdə, universitetdə yoluxma halları varsa, yalnız orada tədrisi onlayn qaydada həyata keçirmək lazımdır.

Bundan başqa, onyaln dərslər şagirdlərdə fiziki və psixoloji problemlər yaradır. Tədrisdə yenidən qapanmaya getmək ciddi fəsadlar yaradacaq. Şagirdlərin bundan sonra məktəblərə cəlb edilməsində problem olacaq. Həmçinin, onların qrafikləri ciddi şəkildə pozulacaq. Məktəb direktoru şagirdlərin təhlükəsizliyini, sağlamlığını ön planda saxlamalıdır. Çünki təhsil müəssisələrinin bağlanması şagirdlərə həm mənəvi, həm də psixoloji təsir edir".

Aytəkin CƏLALİ

Telegramda izləyin

instagramda izləyin