Azərbaycanın "Super Hind" hücum helikopteri: cəmi bir ölkədə var...

Erməniləri darmadağın edən silahımız

Dünyada 50-yə yaxın ölkənin hərbi hava qüvvələri Rusiya istehsalı olan Mi-24 "Hind" hücum helikopterinin müxtəlif modifikasiyalarını istismar edir. Lakin cəmi iki ölkə var ki, bu helikopterin əsaslı şəkildə modernləşdirilmiş "Super Hind Mk.III" versiyasına malikdir. Həmin ölkələr Azərbaycan və Əlcəzairdir.

Bu barədə hərbi tematika üzrə ixtisaslaşmış "War is Boring" portalının məqaləsində bildirilir. Mi-24 vertolyotlarının "Super Hind" versiyasını Cənubi Afrikanın "Advanced Technologies and Engineering" (ATE) şirkəti həyata keçirib. Bu modernizasiya nəticəsində helikopterin taktiki-texniki göstəriciləri və döyüş qabiliyyəti əsaslı şəkildə dəyişib.

ATE şirkəti təxminən 20 il əvvəl fəaliyyətə başlayıb, əvvəlcə "Mirage F1" təyyarələri də daxil olmaqla bəzi hava döyüş maşınları üçün avionika və silahlanma proqramlarında iştirak edib. 90-cı illərin ortalarında Mi-24 vertolyotlarının modernizasiyasına maraq göstərib.Helikopterə əlavə silah və cihazlar yükləmək əvəzinə onun çatışmazlıqlarını aradan qaldırmağa, maşını manevr imkanlarını məhdudlaşdıran artıq çəkidən azad etməyə çalışıb. Habelə onun gecə döyüş imkanlarını genişləndirib.

"Super Hind Mk.III"
"Super Hind Mk.III"
İlk dəfə 1999-cu ildə Əlcəzair özünün hərbi hava qüvvələrinin 34 Mi-24 helikopterinin "Super Hind Mk.II" səviyyəsində modernizasiyası üçün ATE şirkətinə sifariş verib. Bu versiyada modernizasiya helikopterdə sovet silahlarının saxlanılmasını, lakin Cənubi Afrika texnologiyalarına əsaslanan tuşlama sistemlərinin quraşdırılmasını nəzərdə tuturdu. Şirkət bir neçə helikopterdə köhnəlmiş sovet avionikasını söküb və onun yerinə müasir cihazlar quraşdırıb. Nəticədə helikopterin çəkisi 1800 kiloqram azalıb və manevr imkanları artıb. Helikopterdə əlavə tank əleyhinə raketlər və 20 millimetrlik pulemyot quraşdırılıb. Əlcəzair bu modernizasiyadan məmnun qalaraq helikopterin silahlanmasını da tamamilə yeniləməyi sifariş edib. Beləliklə bu ölkənin 34 Mi-24 helikopterin hamısı "Super Hind Mk.III" səviyyəsinə qədər modernizasiya olunub.

2000-ci illərin ortalarında şirkət Ukraynanın AVİAKON müəssisəsi ilə tərəfdaşlıq qurub və Azərbaycandan sifariş alıb. Şirkət Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin 10 Mi-24 helikopterini Ukraynada "Super Hind Mk.III" səviyyəsində modernizasiya edib. Lakin Azərbaycan tərəfi helikopterdə Cənubi Afrika yox, Ukrayna raketlərinin quraşdırılmasına üstünlük verib.

34 Mi-24
34 Mi-24
Nəhayət ruslar ATE şirkətinin "Mi" seriyasından helikopterin modernizasiyası sahəsində onların bazarına girməsindən duyuq düşüb və potensial müştərilərə təzyiq göstərilib. ATE şirkəti təzyiqlərə və rəqabətə davam gətirməyərək müflisləşmə həddinə çatıb, bu yaxınlarda isə "Paramaunt" şirkəti tərəfindən alınıb.

Nəticədə Azərbaycan və Əlcəzair hazırda dünyada Mi-24 helikopterinin ən uğurlu, ən modern versiyası olan "Super Hind Mk.III" versiyasına malikdir.

Qeyd edək ki, 2016-cı ilin aprel döyüşlərində Azərbaycan Ordusu bu helikopteri təmas xəttinin Füzuli-Xocavənd istiqamətində düşmən müdafiəsinin darmadağın edilməsi üçün məhdud ölçüdə tətbiq edib. Helikopterlərdən biri vurulub.

Mənbə: virtualaz.org

Telegramda izləyin