Sisianov da Cavad xanın həyat yoldaşının mərdliyi və cəngavərliyi qarşısında susdu"-TARİXİ FAKT

217 il bundan əvvəl, 1803-cü ilin mart ayında, Qafqazın istilasını həyata keçirən Rusiya imperiyasının qoşunları Azərbaycan dövlətlərindən biri - Gəncə xanlığının ərazisinə daxil olaraq o dövrdə ölkəmizin ən iri şəhəri olan Gəncəni mühasirəyə aldılar. General Pavel Sisianovun komandanlığı altında rus qoşunları gəncəlilərin şiddətli müqaviməti ilə rastlaşdılar.

Mövzu ilə bağlı tarixçi Dilavər Əzimbəyli Sonxeber.az-a danışıb. O, bildirib ki, Rusiyanın xarici siyasətində Azərbaycan başlıca rol alırdı:
"Moskva dövləti xüsusilə Həştərxanı, Kazanı işğal edəndən sonra növbəti hədəfi Qafqaz idi. Təbii ki, Qafqazda da özünün siyasətini həyata keçirdi və erməniləri yerləşdirməyə başladı. Əlbəttə, XIX əsrin əvvələrinə qədər bu işi görmüşdü. İlk hücumu 1790-cı ildə başladı. Zubovun qızılayaq hərbi dəstələri bura gəldi. İlkin mərhələni həyata keçirtdikdən sonra Pavel Sisianovun əmri ilə geri qayıtdılar.

O zaman Azərbaycan ərziləri xanlıqlara parçalanmışdı. Xanlılqlar içərisində ən cəsarətli xanlıqlardan biri Gəncə xanlığı idi. İki mərhələdə Gəncə xanlığı ilə müəyyən əlaqələrə daxil oldular, münasibətlər yaratdılar, daha doğrusu vaxt qazandılar. Sisianovun Cavad xanla məktublaşması da var. Burada Cavad xan artıq ruslara "siz yalnız bizim meytimizin üstündən keçə bilərsiniz" dedi. Doğrudan da elə oldu, ağır döyüşlər başladı. Bu döyüşdə Cavad xana xəyanət etdilər. Bununla belə bu şiddətli döyüşdə Cavad xan və oğlu şəhid oldu. Cavad xanın həyat yoldaşı Şəki xanının qızı idi. Maraqlı bir səhnə var. O səhnə belə idi. Cavad xanın cansız bədəni məsciddə qoyulub və Sisyanov da buarada dayanıb. Deyirlər ki, xanım əri ilə vidalaşmaq istəyir. İcazə verirlər, xanım da ətrafında iki nəfər ilə ora gəlir. Xanım həyat yoldaşının başının üstündə Allaha dua edir və onunla qürur duyduğunu deyir. Həmin an xanım çadrasının altından xəncəri çıxardıb qarnına salmaq istəyəndə dərhal əlindən tuturlar. Amma xanımın bu məharətini, cəngavərliyini görüb Sisianov ona dəymir. Yəni, özü kimi Cavad xanın xanımı da cəsarətli idi. Cavad xan Azərbaycanın xanlıqlar tarixində nümunə olacaq cəsarətli bir kişi idi. Biz daim onu anmalı, yada salmalı və şagirdlərə, tələbələrə tədris etməliyik".

Fəridə Ağazadə

Telegramda izləyin