Azərbaycanda düyünün qiyməti artacaq? - ARAŞDIRMA

Azərbaycanda düyünün qiyməti artacaq? - ARAŞDIRMADünyanın ən böyük düyü tədarükçüsü olan Hindistan basmati istisna olmaqla, bütün növ düyülərin ixracına qadağa qoymağı düşünür. Bloomberg yazır ki, bu, daxili qiymətlərin artması ilə əlaqədardır. Hindistan hakimiyyəti bu yolla inflyasiyanın sürətlənməsi riskindən qaçmaq istəyir. Qadağa Hindistanın düyü ixracının təxminən 80 faizinə təsir edəcək. Hindistanın dünya düyü ticarətindəki payı isə təxminən 40 faizdir. Bu addım Hindistanda qiymətləri aşağı salsa da, dünya bazarında onsuz da yüksək olan qiyməti yenə də arta bilər. Xatırladaq ki, Azərbaycan da düyü idxalının böyük hissəsini Hindistanın hesabına qarşılayır.

Bu halda Hindistanın ixracla bağlı qoyacağı qadağa Azərbaycana ixrac edilən düyünün qiymətinə necə təsir edəcək?

"Kaspi" qəzeti mövzu ilə bağlı məqalə dərc edib.

İqtisadçı Pərviz Heydərov bildirib ki, düyü ilə bağlı qadağanın səbəbi daşınma xərclərinin artmasıdır:

"Hindistan və Pakistanın düyü ixracına məhdudiyyət tətbiq etmək istəməsi hələ keçən ildən müşahidə olunurdu. Bu da bir sıra problemlərlə əlaqədardır. Düyü ixrac edən ölkələrin məhdudiyyətlər tətbiq etməsinə səbəb yanacaq məhsullarının bahalaşmasıdır. Yəni bu, Hindistanda düyü istehsalının azalması, qiymətlərin artması ilə əlaqədar deyil. Dünyada yanacağın qiymətinin qalxması ilə əlaqədar düyünü xammal kimi ölkə daxilində istifadə etmək istəyirlər".

İqtisadçının sözlərinə görə, hökumət yumşaldıcı tədbirlər görməyə məcburdur:

"Daxili tələbatımızı 15 faiz güclə təmin edə bilirik. Qalanını kənardan alırıq. Hindistanla bağlı yaranan vəziyyət onu deməyə əsas verir ki, bazarda qiymətlərin necə inkişaf edəcəyindən asılı olaraq hökumət yəqin ki, Hindistandan ixrac edilən düyü üzrə gömrük rüsumunu ləğv etməyə məcbur olacaq. Çünki idxal etdiyimiz məhsulun 40 faizini Hindistandan alırıq. Ona görə də Hindistanın qoyduğu məhdudiyyətlər istər-istəməz bizim bazara da təsir göstərəcək. Hökumətin yumşaldıcı tədbirlərinə baxmayaraq, əgər bu vəziyyət davam edərsə, daxili bazarda düyünün qiymətləri yüksələcək. Hindistan ixraca məhdudiyyət tətbiq edərsə, bu, sözsüz, idxalımıza da təsir göstərəcək".
P.Heydərovun fikrincə, bu vəziyyətdən çıxış yolu Azərbaycanın öz daxili gücünü artırmasıdır:

"Belə fors-major hallar yarananda təcili çıxış yolları olmur. İstənilən halda bazarımız Hindistan və Pakistandan gələn düyü məhsulları üzrə formalaşıbsa, başqa ölkələrə müraciətimiz vəziyyəti qısa zaman daxilində sığortalayacaq, uzunmüddətli deyil. Uzunmüddətli sığortalanmaq üçün cənub rayonlarımızda və digər ərazilərimizdə istehsalın qayğısına qalmalıyıq. Mütəxəssislər deyir ki, bu ərazilərdə düyü istehsalı, çəltik tədarükünü artırmaq mümkündür. Hətta daxili tələbatımızı 35-40 faizə qədər ödəmək olar. Bu sahədə "Azərbaycanda çəltikçiliyin inkişafına dair" 2018-2025-ci ili əhatə edən dövlət proqramı da mövcuddur. Həmin proqramda ölkə əhalisinin düyüyə olan tələbatının yerli istehsal üzrə ödənilməsi, həmçinin idxalı əvəzləmək nəzərdə tutulur. Proqramın başa çatmasına 2 il qalıb. Amma bu proqramın nə dərəcədə icra olunduğu məlum deyil. Nə qədər ki ixracdan asılı olacağıq, o qədər də belə fors-major halların meydana çıxması nəticəsində daxili bazarda gərginlik yaranacaq".

İqtisadi məsələlər üzrə ekspert Akif Nəsirli isə düşünür ki, daxili bazarda inhisarçılıq meylləri də var. Bu da bahalaşmaya təsir edir:

"Hindistan dünyada düyü təchizatçılarının ən böyüyüdür. Belə bir addım atacaqsa, bu, dünya bazarında düyünün bahalaşmasına gətirib çıxaracaq. Bu qərar həmçinin Azərbaycan bazarına da ciddi şəkildə təsir edəcək. Bu barədə danışmağımız belə düyü qiymətlərini bahalaşdıra bilər".

A.Nəsirli qeyd etdi ki, düyünün bahalaşması ona olan tələbatı azaltsa, idxalımız aşağı düşə bilər:

"Hindistanda tətbiq ediləcək qadağa idxalımızın dəyər baxımından artmasına səbəb olacaq. Tutaq ki, Azərbaycanın illik tələbatı min ton düyü idi. Həmin düyünün qiyməti artacaq deyə, ticarət balansında idxal dəyərimiz də yüksələcək. Amma ölkə daxilində qiymətlərin bahalaşması düyüyə tələbatı azalda bilər. Bu səbəbdən də düyü idxalımızda azalma müşahidə olunacaq".


Sonxeber.az
Telegramda izləyin
İqtisadiyyat   Baxılıb: 1105   Tarix: 23 iyul 2023  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş


Oxşar xəbərlər

.

Qızıl və gümüş ucuzlaşdı

Nyu-Yorkun COMEX əmtəə birjasında qızılın bir troya unsiyasının qiyməti 0,03% azalaraq 2 675,4 ABŞ dollarına bərabər olub. xəbər verir ki, COMEX-də gümüşün bir unsiyasının qiyməti də 0,52% azalaraq 31,59 ABŞ dollarına bərabər olub

14 oktyabr
.

Bitkoinin qiyməti tarixində ən yüksək səviyyəyə çatıb

Bitkoin kriptovalyutasının qiyməti tarixində ilk dəfə 79 min dolları keçib, bu isə əvvəlki rekord 78 min dollardan yalnız dəqiqələr sonra baş verib. "Report"un xəbərinə görə, bu, ticarət məlumatlarından məlum olub. "Bybit" kriptovalyuta birjasında Bakı vaxtı ilə saat 08:55-də bitkoini

10 noyabr
.

Azərbaycanda minik və yük avtomobili istehsalı kəskin artıb

Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanda 4 433 ədəd minik avtomobili istehsal olunub. "Trend"in Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən məlumatına görə, bu, əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2 057 ədəd və ya (86.6%) çoxdur. Ötən ilin 10 ayında ölkədə 2 376 ədəd minik avtomobili istehsa

30 noyabr
.

İlham Əliyev bu 2 sazişi təsdiqlədi

2024-cü il avqustun 23-də Daşkənd şəhərində imzalanmış "Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi ilə Özbəkistan Respublikasının Milli Qvardiyası arasında əməkdaşlıq haqqında Saziş" təsdiq edilib. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, bu barədə Prezident İlham Əliyev Fərman imzalayıb

25 oktyabr
.

Azərbaycanda unun son qiymətləri - RƏSMİ

Azərbaycanda oktyabrın 28-dən etibarən unun topdansatış qiyməti məlum olub. xəbər verir ki, bu barədə İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarlarına Nəzarət Dövlət Xidməti məlumat yayıb. Bildirilib ki, hazırda ölkədə 50 kq-lıq ən ucuz un növü ("Dəvəçi-Taxıl") 25.30 manat

30 oktyabr
.

"Hinduşka"nın qiyməti niyə bahadır?

Bayrama yaxın hind toyuğunun qiymətinin artması müşahidə olunur. xəbər verir ki, bu artımın bir neçə əsas səbəbi vardır. İlk növbədə hind toyuğunun istehsalı digər toyuq növlərinə nisbətən daha çətin və bahalıdır. Hindtoyuqları daha çox yem və xüsusi qayğı tələb edir. Bu da istehsalçıların xərclərin

14 dekabr
.

Balığın qiyməti niyə bahalaşıb? - AÇIQLAMA

Son günlər vətəndaşlar ölkədə balığın qiymətinin artmasından şikayət edirlər. Satıcılar isə bildirir ki, balıq azaldığı üçün qiymət artır. Bəs görəsən balığın qiymətinin artmasının səbəbi nədir? . Mövzu ilə bağlı – a açıqlama verən iqtisadçı Xalid Kərimli bildirib ki, buna səbəb balıq idxalının rüsumunu

29 oktyabr
.

Gömrük Komitəsi məlumat yaydı: Sərhəddən bunları keçirmək olar - MƏLUMATLAR

Azərbaycanda 18 yaşına çatmış hər bir fiziki şəxs gömrük sərhədindən keçərkən müəyyn olunmuş qaydalara əməl etməlidir. Bu barədə -a Dövlət Gömrük Komitəsindən məlumat daxil olub. Təyinatı istehsal, yaxud kommersiya məqsədləri üçün nəzərdə tutulmayan, zəruri ehtiyacların ödənilməsi üçün nəzərdən tutula

31 oktyabr
.

Naxçıvan Sənaye Parkı yaradılır - Fərman

Naxçıvan Sənaye Parkı yaradılır. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, bununla bağlı Prezident İlham Əliyev Fərman imzalayıb. Fərmanla müəyyən edilib ki, Naxçıvan Sənaye Parkı sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün zəruri infrastrukturu və idarəetmə qurumları olan, müasir texnologiyaları

5 dekabr