Avropada qaz qiymətləri niyə artır? – Səbəb

Avropada qaz qiymətləri niyə artır? – SəbəbAvropada qazın qiymətləri 2021-ci ilin aprelində artmağa başladı və o vaxtdan bəri 8 dəfə artıb.

Sonxeber.az xəbər verir ki, Qiymətlər 1000 kubmetr üçün 1969,2 dollara çatıb. Təbii qaz Avropanın elektrik istehsalının 22 faizini təşkil etdiyini nəzərə alaraq, qiymətlərin artması elektrik enerjinin qiymətlərini tarixdə ən yüksək səviyyəyə qaldırıb. Məsələn, elektrik enerjisinin qiymətləri Almaniyada 1 meqavat/saat üçün 302,5 avroya, İspaniyada isə 288 avroya yüksəlib.

Qazın bahalaşmasının səbəbləri

Dünya iqdisadiyyatının bərpa olunması şəraitində qaza tələbatın artması.

Bildiyiniz kimi, nəqliyyat sektorunda da daxil olmaqla, COVID-19 pandemiyası ilə əlaqədar məhdudiyyətlər enerji tələbatının azalmasına səbəb oldu. 2020-ci ildə qaz istehlakı 1,9 faiz azalıb. Dünya Bankının (DB) məlumatına görə, 2020 -ci ildə koronavirus pandemiyası fonunda qlobal iqtisadiyyat 3,5 faiz aşağı düşüb. 2021-ci ildə qlobal iqtisadiyyatın tədricən bərpa olunması, məhdudiyyətlərin qaldırılması fonunda iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində, o cümlədən enerji sektorunda müsbət tendensiya müşahidə edilib. İqtisadi artım, öz növbəsində, enerji tələbatının artmasına səbəb oldu. Dünya Bankı, 2021-ci ilin sonunda bir neçə böyük ölkədə iqtisadi aktivliyin intensiv artması səbəbindən son 80 ildə rekord rəqəm olacaq 5,6 faizlik artım proqnozlaşdırır. Beynəlxalq Enerji Agentliyi (BEA) qlobal qaz tələbatının 2021-ci ilin sonunda 3,6 faiz artacağını gözləyir.

Mövsümi faktor. Avropa, Asiya və Şimali Amerikada şiddətli qışlar yeraltı qaz anbarlarında təbii qazın həcminin daha sürətli azalmasına səbəb olmuşdur. Bundan əlavə, yayda temperaturun yüksək olması elektrik enerjisinə olan tələbatı daha da artırdı. Bu da öz növbəsində təbii qaza olan tələbatın artmasına səbəb olub. Nəticədə yeraltı qaz anbarlarının doldurulma səviyyəsi kəskin aşağı düşüb. Sentyabrın sonuna qədər Avropadakı yeraltı qaz anbarları keçən ilin eyni dövründə olan 94 faiz ilə müqayisədə cəmi 72 faiz dolmuşdu.

Bərpa olunan enerji mənbələrinin payının azalması. 2021 -ci ilin əvvəlindən etibarən nisbətən sakit hava şəraiti ilə əlaqəli olan Avropanın enerji balansında külək enerjisinin payında azalma müşahidə edildi. Eyni zamanda şimal və cənub yarımkürələrində quraqlıqlar hidroelektrik istehsalının azalmasına səbəb olub. Nəticədə, bərpa olunan enerji istehsalının hava şəraitindən asılı olduğu üçün Avropa bərpa olunan enerji mənbələrinə həddindən artıq asılılığın acı təcrübəsini yaşayıb.

İstehsalın azalması. 2021-ci ilin ilk 8 ayında Avropada (Aİ + Böyük Britaniya) təbii qaz hasilatı 2019 -cu ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 24 faiz və ya 12,5 milyard kubmetr azalıb.

İdxal ilə bağlı problemlər. Bu ilin yanvar-avqust aylarında Rusiya Avropaya 99 milyard kubmetr təbii qaz ixrac edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 19,3 milyard kubmetr azdır. Pandemiya dövründə bəzi ölkələr təbii qaz qurğularının təmirini həyata keçirə bilmədilər. Bu səbəbdən Avropaya, xüsusən Norveçə qaz ixrac edən ölkələrin əksəriyyəti 2021 -ci ilin yayında təmir və texniki işlərə başladı. Bu da öz növbəsində Avropaya qaz tədarükünün azalmasına səbəb oldu. Məsələn, Norveç tərəfindən 2021-ci ilin ilk 8 ayında qaz ixracı 2019 -cu ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 3,1 milyard kubmetr azalıb.

Avropadakı qaz böhranının qlobal nəticələri

Norveç "Rystad Energy" müstəqil araşdırma və konsaltinq şirkətinin qaz bazarları üzrə vitse -prezidenti Sindre Knutsson Trend-ə bildirib ki, Avropada davam edən qaz çatışmazlığı qlobal böhrana çevrilə bilər:

"Qazın və MTQ-in qiymətləri Asiya idxalçılarını enerji istehsalı üçün yalnız kömürə deyil, həm də neftdən asılı qalmağa məcbur edir. Çində hökumət, qış soyuq olarsa, evlərin qazla qızdırılmasını təmin etmək üçün sənaye sektorlarına tədarükü azalda bilər. Bu daha əvvəl də olub və ola bilər. Beləliklə, düşünürəm ki, bu, qlobal bir böhrana çevrilə bilər".

Knutsson qeyd edib ki, gələn ilin qışından sonra bazar vəziyyətində yaxşılaşmanın gözləmək olar.

2022-ci il üçün proqnozlar

Beynəlxalq Enerji Agentliyi qazın yüksək qiymətlərinin 2022-ci ilin birinci rübündə də davam edəcəyini gözləyir:

"Henry Hub fiziki qaz habının qiymətləri 2022-ci ildə 5 faiz, TTF-in qiymətləri 10 faiz artacaq və Asiyadakı spot MTQ-in qiymətləri builki səviyyədən 6 faiz yüksək olacaq. İstilik mövsümü bitdikdən sonra qiymətlər enəcək. Henry Hub qiymətləri 2022 -ci ilin ikinci yarısında orta hesabla ikinci rübün səviyyəsindən 18 faiz aşağı düşəcək, həm TTF, həm də Asiya spot MTQ-in qiymətləri təxminən 40 faiz azalacaq".

Böhrandan necə çıxmaq olar?

Yunanıstanın maliyyə və enerji nazirlərinin Europgroup-a göndərdiyi məktubda, Aİ-nin qaz bazarındakı dalğalanmalara qarşı həssaslığı azaltmağa yönəlmiş yeni alətlər qəbul etməsi lazım olduğu qeyd edilir:

"Avropa Komissiyasını, üzv dövlətlərə bənzər bazar dəyişkənliyi hallarında əvvəlcədən hazırlanmış müxtəlif variantlar və uyğun vasitələr təqdim edəcək təcili bir alət dəsti hazırlamağa çağırırıq. Bu, həm hökumətlər, həm də istehlakçılar üçün güvən və proqnozlaşdırma qabiliyyətini artıracaq, bazarlara güclü bir siqnal göndərəcək və potensial spekülatörlərin enerji qiymətlərini manipulyasiya etməsinin qarşısını alacaq ".

Xüsusilə, nazirlər gələcəkdə təkrarlana biləcək son dərəcə yüksək qaz qiymət artımları halında qazın qiymət dalğalanmalarını hec edən Aİ-nin hedcinq fondunun yaradılması imkanlarını öyrənməyi təklif edirlər.

"Üstəlik, Aİ kollektiv müqavilə hüququndan istifadə edərək strateji hərəkət etməlidir. Hazırkı asılılığımız və bazar dəyişkənliyinə məruz qalmağımız AШ-nin strateji muxtariyyətini və suverenliyini pozur və üçüncü tərəflərin enerji qiymətlərini Aİ maraqlarına qarşı siyasi silah kimi istifadə etməsinə imkan verir. Aİ, mərkəzləşdirilmiş bir Avropa platforması vasitəsi ilə strateji təbii qaz ehtiyatlarını toplu olaraq artırmalı və Avropada strateji qaz anbarlarını inkişaf etdirməlidir".


Sonxeber.az Telegramda izləyin instagramda izləyin
İqtisadiyyat   Baxılıb: 1382   Tarix: 10 oktyabr 2021  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş


Ustalar.az ustalar sayti

Oxşar xəbərlər

.

DSX-nin şəxsi heyəti prezident seçkisində fəal iştirak edir - VİDEO

7 fevral tarixində səhər saatlarından şəxsi heyətin Prezident seçkilərində fəal iştirakının təmin edilməsi məqsədilə Dövlət Sərhəd Xidmətinin struktur qurumlarında yaradılan seçki məntəqələrində səsvermə prosesi başlayıb. Bu barədə DSX-nın mətbuat xidmətindən bildirilib. Seçkilərin yüksək səviyyədə keçirilməs

7 fevral
.

Ölkədə bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar - Siyahı

Cari ilin yanvar ayında istehlak qiymətləri indeksi ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 101,7 faiz, o cümlədən qida məhsulları, içkilər və tütün məmulatları üzrə 100,7 faiz, qeyri-qida məhsulları üzrə 101,7 faiz, əhaliyə göstərilmiş ödənişli xidmətlər üzrə 103,2 faiz təşkil edib. Dövlət Statistika Komitəsində

13 fevral
.

Yumurta BAHALAŞACAQ? - AÇIQLAMA

Son vaxtlar ölkəmizdən xaricə, xüsusilə də Rusiyaya yumurta ixracı xeyli artıb. Bu vəziyyət daxili bazarda yumurta qiymətlərinin artacağı ilə bağlı söz-söhbətlərin artmasına səbəb olub. Bəs, yumurta bahalaşa bilərmi?. Məsələ ilə bağlı Bizim.Media-ya danışan Azərbaycan Quş Əti, Yumurta İstehsalçılar

29 yanvar
.

Müdafiə Nazirliyi ilə Türkiyənin "BAYKAR" şirkəti arasında müqavilə imzalanıb - FOTO

Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyi ilə Türkiyənin "BAYKAR" şirkəti arasında "Birgə Tədqiqat, Təkmilləşdirmə və İstehsalat Üzrə Əməkdaşlıq Müqaviləsi" imzalanıb. xəbər verir ki, bu barədə şirkətdən bildirilib. "Müqavilənin faydalı olacağına ümid edirik", - məlumatd

8 mart
.

Məcburi köçkünlər üçün tikilən binalardakı mənzillərin satış QİYMƏTLƏRİ

Ötən ilin yanvar ayından keçmiş məcburi köçkünlər üçün tikilmiş və istifadəsiz mənzillərin onlayn satışına başlanılıb. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən onlayn formada satışı həyata keçirilən mənzillər paytaxtın Sabunçu rayonunun Ramana və Kürdəxanı qəsəbələrində, Qaradağ rayonunu

27 fevral
.

Azərbaycanda bir nəfər ayda nə qədər pul xərcləyir?

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, ötən il pərakəndə ticarət şəbəkəsində istehlakçılara 59 milyard manatlıq məhsul satılıb. Bunun 33 milyardı ərzaq, qalanı qeyri-ərzaq məhsulları olub. 2022-ci illə müqayisədə pərakəndə ticarət dövriyyəsi 3,7 faiz, o cümlədən ərzaq məhsulları, içkilər və tütü

22 yanvar
.

Azərbaycanda süni brilyantın istehsalı planlaşdırılır

"Süni brilyantdan bir çox sənayedə, tibbi avadanlıqların istehsalında, hərbi sənayedə istifadə olunur. Süni brilyantın istifadəsi və tətbiqi sürətlə artır". APA-nın xəbərinə görə, bunu "AzerGold" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin İdarə Heyətinin sədri Zakir İbrahimov deyib. O bildirib ki

30 yanvar
.

Azərbaycan ən çox bu ölkələrlə ticarət edir

2024-cü ilin yanvar ayında Azərbaycanın hüquqi və fiziki şəxsləri dünyanın 131 ölkəsindəki tərəfdaşları ilə ticarət əməliyyatları həyata keçirib, 72 ölkəyə məhsul ixrac olunub, 124 ölkədən idxal olunub. Bu barədə -a Dövlət Statistika Komitəsindən (DSK) məlumat verilib. Bildirilib ki, 2024-cü ilin yanva

13 mart
.

Dolların hökmranlığına son qoyulur? - VİDEO

Sıralarını genişləndirməkdə olan "BRICS Plus" ölkələrinin ortaq valyuta buraxacaqları ilə bağlı iddialar ABŞ dollarının beynəlxalq ödəmələrdəki statusunu sual altında qoyur. Bu iddianı gücləndirən başlıca səbəb isə "BRICS Plus" ölkələrinin dünya iqtisadiyyatında payının sürətlə artmasıdır

11 fevral