Azərbaycanda "Whatsapp plus"un istifadəsi qadağan oluna bilər? - AÇIQLAMA
Xəbər verdiyimiz kimi, ən çox istifadə edilən sosial şəbəkə "WhatsApp"ın bir qədər də geniş yayılan versiyası "Whatsapp plus" tətbiqi vasitəsilə bilmədən vətəndaşlar şəxsi məlumatlarını və bank hesablarını tanımadığı şəxslərin əlinə vermiş olur. Bəs ölkədə "Whatsapp plus"un istifadəsi qadağan oluna bilər?
Məsələ ilə bağlı, İnformasiya Texnologiyaları üzrə mühəndis-tədqiqatçı, Azərbaycan Kibertəhlükəsizlik Təşkilatları Assosiasiyasının(AKTA) eksperti Bəhruz Əliyev Sonxeber.az-a açıqlama verib:
"Bu ayın əvvəlində Xüsusi Rabitə İnformasiya və Təhlükəsizlik Dövlət Xidmətinin Kompüter İnsidentlərinə Qarşı Mübarizə Mərkəzi saxta "Whatsapp" tətbiqlərinin yaradılması, onların vətəndaşlara verə biləcəyi təhlükələr ilə bağlı xəbərdarlıq edib. Cəmiyyətə informasiya təhlükəsizliyi, kibertəhlükəsizlik ilə bağlı müxtəlif, geniş məlumatların verilməsi, iş mühitlərində davamlı təlimlərin keçirilməsinə ehtiyac var. Bu bir daha ehtiyacın nə qədər çox olduğunu, bununla bağlı rəhbər şəxslərin görəcəyi tədbirlərin sıxlaşdırılmasına tələb olduğunu göstərir. "Whatsapp plus" həqiqi "Whatsapp-ın istehsalçısından uzaq, vendora aid olmayan tətbiqdir. Təbii ki, bənzər proqramlar var: "Whatsapp plus", "Pink Whatsapp" və s. Bunların hamısı müxtəlif , özündə əlavə funksionallıq gətirdiyinə görə vətəndaşlarımız tərəfindən maraqlı qəbul olunur və istifadə edilir".
Bəhruz Əliyev bildirib ki, bəzi "Whatsapp plus" istifadəçilərinə funksiyalar maraqlı gəldiyinə görə bu proqramdan istifadə edirlər:
"Məsələn: qarşı tərəfin sildiyi statusları oxumaq, "onlayn" olmanın izlənməsi ilə bağlı əlavə funksionallıqlar, mesajları yadda saxlamaq, silinmiş mesajların oxunması kimi funksiyalar bəlkə də müəyyən psixoloji məqamdan asılı olaraq insanlara maraqlı gələ bilər. Amma əsla belə cəzbedici məsələlərə görə öz İT avadanlıqlarını təhlükəyə atmağa ehtiyac yoxdur. Nəzərə almaq lazımdır ki, "Whatsapp plus", "Pink Whatsapp" kimi saxta tətbiqlər əslində istifadəçini yoluxdurmaq, onların məlumatını oğurlamaq və müxtəlif digər məqsədlər üçün istifadə edilir. Hətta bəzi tətbiqlərin telefon resurslarından istifadə edərək "mining" əməliyatı aparmaq imkanı da var".
Ekspertin sözlərinə görə, "Kaspersky" laboratoriyasının 2023-cü il oktyabr tarixinə verdiyi araşdırma nəticələrində görə bilirik ki, saxta "Whatsapp" tətbiqləri yüklənmə sayına görə regionda ilk olaraq bizim ölkəmiz yer tutur:
"Bunun nisbəti 45.64 faiz əhatə edir. Bu təbii ki çox yüksək göstəricidir. Bu o deməkdir ki, həqiqətən saxta "Whatsapp" və ona bənzəyən proqramlardan istifadə edərək, əslində "Meta"nın özünə aid olmayan kənar tətbiqlərin yüklənməsi ilə vətəndaşlar və bütün insanlar öz informasiyalarını yoluxdurur. Öz IT avadanlıqlarını və məlumatlarını bir növ kimlərinsə əlinə pay kimi verir. Eyni zamanda şübhəli mesajlar, şübhəli zənglər, digər fərqli "fishing" metodlarına məruz qala bilir. Bir daha xüsusilə vurğulamaq istəyirəm ki, heç bir vaxt maariflənmədən uzaq qalmaq lazım deyil. Bununla bağlı, mütəxəssislərdən, kibertəhlükəsizliklə bağlı fəaliyyət göstərən qurumların fəaliyyətini izləməkdən, onların tövsiyəsini, verdikləri istiqaməti nəzərə alaraq daimi olaraq öz üzərilərində işləyərək inkişafda olmalıdırlar".
Bəhruz Əliyev qeyd edib ki, hər zaman daha da böyüyən informasiya texnologiyaları və avadanlıqlarının içərisində daha çox hücuma məruz qala bilərik:
"Vətəndaşlarımız daha diqqətli olmalı, saxta tətbiqlərdən uzaq durmalı və proqram yükləyərkən həmin tətbiqlərin istehsalçısına diqqət etməlidirlər. Adətən "Whatsapp" və "Whatsapp Business" kimi tətbiqləri "İOS" və "Android" kimi marketlərdən yükləmək olduğu halda, "Whatsapp plus" və bənzəri tətbiqləri marketlərdən görə bilmərik. Onlar adətən üçüncü tərəf bilinməyən proqramların yüklənməsinə icazə verərək, Android əməliyyat sistemlərində aktivləşdirmək mümkündür. Təbii ki, buda özündə çox ciddi risklər gətirir. Hər kəsi bu risklərdən uzaq durmağa maksimum cəhd göstərməsini tövsiyə edirəm".
ETX-nin sektor müdiri Ləman Hüseynzadə isə bildirib ki, Elektron Təhlükəsizlik Xidməti tərəfindən edilən araşdırmalar nəticəsində məlum olmuşdur ki, vətəndaşların üzləşdiyi maliyyə itkisi və cihazlarının zərərverici proqramlara yoluxmasını əsas səbəbi "Whatsapp plus" kimi rəsmi olmayan, eləcə də etibarlı mənbələrdən yüklənilməyən tətbiqlər nəticəsində baş verir:
"Aparılan araşdırmalar onu göstərir ki, kiberdələduzlar belə tətbiqlər vasitəsilə növbəti mərhələdə, vətəndaşların fərdi məlumatlarını oğurlaya bilər və cihazlardan növbəti kiberhücumlar üçün istifadə edə bilər. Elektron təhlükəsizlik xidməti vətəndaşları bu kimi hallara qarşı diqqətli olmağa, tətbiqləri yalnız rəsmi mənbələrdən yükləməyə, tətbiqləri yükləyərkən onlara verilən icazələri diqqətlə nəzərdən keçirməyi tövsiyə edir".
Sevda Səfərova
Sonxeber.az
Telegramda izləyin
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş











Zərgər gətirilən bir çanta qızılı qəbul etmədi: "Bu günaha girə bilmərəm"
Bu universitet tələbələrə fərqli təqaüdlər təsis edib: 150, 250 manat
Meyxanaçı Kərim vəfat etdi
Tanınmış kosmetoloq Natavan Əmirova paylaşımı ilə özünü biabır edib
Baş Prokurorluq Kamran Əsədov və "şərikləri" ilə bağlı - Açıqlama yaydı
Direktoru divara itələyən müəllimlə bağlı - Rəsmi açıqlama+Video
Dövlət universitetinin açıq bufetinə baxın! Menyusu qədər qiymətləri də təəccübləndirir! - VIDEO
Kərim harda dəfn olunacaq? (AÇIQLAMA)
Azərbaycanda bu tarixdə 12 DƏRƏCƏ ŞAXTA OLACAQ - XƏBƏRDARLIQ
Röya Ayxan və Elçin Cəfərovdan yeni duet - "Can" klipi çəkildi
Ömrü Sultani ilə məsələdə adı hallanan hospitaldan cavab: "Bizdə nə müalicə alıb, nə də ölüb" - YENİLƏNİB
Sabah hava necə olacaq?
Pensiyalar bu tarixdə tam ödəniləcək
Belə çağırışlar edənlər - 500 manat ödəməli olacaq
"Gürcüstanın tranzit prosesində yer alması da Azərbaycanın qurduğu yeni regional modelin bir hissəsidir" - AÇIQLAMA