Tələbələr gediş haqqından tamamilə azad edilsin - TƏKLİF

Artıq ölkənin bütün ümumtəhsil, orta ixtisas və ali təhsil müəssisələrində yeni dərs ili başlayıb. Bu gün müzakirə olunan məsələlərdən biri də tələbələr üçün gediş haqqının pulsuz olması məsələsidir. Bu gün iki-üç övladı universitetdə oxuyan valideynlər təhsil və gediş haqqını ödəməkdə çətinlik çəkdiklərini bildirirlər. Tələbələr üçün gediş haqqı pulsuz ola bilərmi?

Bununla bağlı Sonxeber.az-a danışan təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirib ki, tələbələrin gediş-gəliş haqqı, xüsusən də şəhərlərarası təhsil alan tələbələr üçün ailələrə ciddi maddi yük yaradan problemlərdən biridir:

"Bir çox ailədə 2-3 tələbə universitetə davamlı olaraq gedib-gəlir. Bu vəziyyət ailə büdcəsini xeyli yükləyə bilər. Məsələ daha da aktualdır. Çünki təhsil haqqı, dərs ləvazimatları, yemək və kirayə ilə bağlı digər xərclər artıq öz-özünə kifayət qədər maliyyə təzyiqi yaradır. Belə olan halda, tələbələrin yol xərclərinin də əlavə olunması bir çox tələbə və ailələri üçün iqtisadi çətinliklər doğurur".

Ekspert hələki bu barədə qərar qəbul edilmədiyini, lakin tələbələrin maddi vəziyyətini yüngülləşdirmək üçün yeni addımlar atıla biləcəyini vurğuladı:

"Bununla bağlı sual yaranır: Tələbələr gediş-gəliş haqqından azad ola bilərlərmi? Bu məsələ hökumət və təhsil siyasətində hələ geniş müzakirə mövzusu olmasa da, tələbələrin maddi vəziyyətini yüngülləşdirmək üçün atılan addımlar arasında ola bilər. Müxtəlif ölkələrin təcrübəsinə baxdıqda, bəzi yerlərdə tələbələr üçün ictimai nəqliyyatdan istifadə xərclərinin subsidiyalaşdırılması və ya tamamilə azad edilməsi kimi tədbirlər mövcuddur. Məsələn, Avropa ölkələrinin bir çoxunda tələbə biletləri vasitəsilə tələbələrə ictimai nəqliyyatdan istifadə zamanı güzəştlər edilir. Eyni zamanda, bəzi ölkələrdə yerli hökumətlər tələbələrin təhsil xərclərini yüngülləşdirmək üçün xüsusi nəqliyyat yardımları təklif edirlər.

Azərbaycanda isə tələbələrin gediş-gəliş haqqı ilə bağlı hər hansı bir güzəşt və ya yardımın mövcud olduğu bir mexanizm yoxdur. Hazırda tələbələr ictimai nəqliyyatdan istifadə edərkən ümumi tariflərlə ödəmək məcburiyyətindədirlər. Bu isə xüsusən də şəhərlərarası gediş-gəliş edən tələbələr üçün maddi yükdür, çünki şəhərlərarası nəqliyyat xərcləri hətta bəzən ailə büdcəsində ciddi təsir yarada bilər. Belə olan halda, təhsil haqqı və yaşayış xərcləri ilə yanaşı yol xərcləri də əlavə olunur və tələbələrin iqtisadi vəziyyətini ağırlaşdırır.

Kamran Əsədov bu kimi problemlərin həlli üçün hansı addımların atıla biləcəyinə də toxunub:

"İlk növbədə, tələbələr üçün xüsusi nəqliyyat güzəştlərinin tətbiqi zəruridir. Tələbələr üçün müəyyən endirimli biletlərin verilməsi, eləcə də aylıq gediş-gəliş kartlarının istifadəsi kimi mexanizmlər yaradılmalıdır. İkincisi, şəhərlərarası təhsil alan tələbələr üçün təhsil nazirliyi və ya müvafiq qurumlar tərəfindən xüsusi nəqliyyat yardımı proqramları nəzərdə tutulmalıdır. Əgər tələbələrin hər semestr sonunda və ya müəyyən vaxtlarda yol xərclərinin müəyyən hissəsi qarşılanarsa, bu onların maliyyə yükünü azaltmaq üçün effektiv bir addım olar.

Növbəti mümkün həll yollarından biri də xüsusi nəqliyyat dəstəyi proqramlarının yaradılmasıdır. Hökumət və universitetlər arasında birgə əməkdaşlıq əsasında, tələbələrin təhsil müəssisələrinə daha rahat və sərfəli gediş-gəlişi təmin etmək məqsədilə xüsusi avtobus marşrutları təyin edilə bilər. Bu, xüsusilə regionlardan şəhərə təhsil almaq üçün gələn tələbələr üçün vacib ola bilər.

Tələbələrin gediş-gəliş haqqından azad olunması yaxın zamanda mümkündürmü? Bu istiqamətdə hələ ki, rəsmi qərar və ya qanunvericilik təşəbbüsləri irəli sürülməyib. Ancaq tələbələrin və onların ailələrinin maliyyə yükünün yüngülləşdirilməsi üçün dövlət tərəfindən müxtəlif sahələrdə təşəbbüslər görülməsi mümkündür. Təhsil siyasətinin bu sahədə yenilənməsi, tələbələr üçün nəqliyyat yardımı mexanizmlərinin yaradılması dövlətin sosial siyasətində bir yenilik ola bilər və bu istiqamətdə qərarların qəbul edilməsi gələcəkdə real bir addım kimi görünür.

Nəticə olaraq, tələbələrin gediş-gəliş haqqı məsələsi təhsil və sosial siyasətin diqqət mərkəzində olan problemlərdən biridir. Tələbələr üçün daha əlçatan və iqtisadi baxımdan sərfəli nəqliyyat imkanlarının yaradılması, onların təhsil fəaliyyətinə daha çox diqqət ayırmalarını və maddi çətinliklərdən uzaq olmalarını təmin edəcəkdir. Yaxın gələcəkdə bu sahədə daha ciddi addımların atılacağı və tələbələr üçün güzəştli nəqliyyat imkanlarının yaradılacağı ümid edilir".

Vüsalə İbrahimli

Telegramda izləyin

instagramda izləyin