Stress beyni demensiyaya müqavimət göstərmək qabiliyyətindən məhrum edir

İsveçin Karolinska İnstitutunun alimləri müəyyən ediblər ki, stress beynin idrak ehtiyatını tükəndirir və bununla da demensiyanın inkişaf riskini artırır.

Sonxeber.az bildirir ki, araşdırmanın nəticələri Alzheimer's & Dementia jurnalında dərc edilib.

Alimlər izah ediblər ki, idrak ehtiyatı beynin zədələnmənin nəticələrinin öhdəsindən gəlmək və problemlərin həlli üçün yeni yollar tapmaq qabiliyyətidir. İdrak ehtiyatı insanın həyatı boyu toplanır və diqqət və yaddaş pozğunluğundan qorunma rolunu oynayır.

113 nəfərin iştirakı ilə aparılan araşdırmada komanda idrak ehtiyatının tükənməsinin təhlükəli nəticələrə səbəb ola biləcəyini müəyyən edib. Birinci mərhələdə tədqiqatçılar xüsusi testlərdən istifadə edərək iştirakçıların stress səviyyələrini qiymətləndirib və kortizol səviyyəsini ölçmək üçün onlardan tüpürcək nümunələri toplayıblar. Bu, bir insanın aktiv şəkildə dəyişən ətraf mühit şəraitinə uyğunlaşmasına kömək edən, həmçinin yüksək emosional və fiziki stress anlarında qan qlükoza səviyyəsini və qan təzyiqini tənzimləyən bir hormondur.

Tədqiqatın ikinci hissəsində iştirakçılar zehni qabiliyyət və idrak ehtiyatını qiymətləndirmək üçün bir sıra testlər keçirdilər. Nəticələr göstərdi ki, daha çox idrak ehtiyatı demans inkişaf riskini azalda bilər. Bununla belə, subyektiv (emosional) və fizioloji stress (kortizol səviyyəsinin artması) onu tükəndirir, yaddaş və diqqət problemlərinə səbəb olur.

Alimlər aydınlaşdırıblar ki, səhər saatlarında artan fizioloji stress səviyyəsi olan insanların beyində tau zülalının konsentrasiyasında artım müşahidə olunur. Bu zülal neyronların fəaliyyətinə mane olan "lövhələr" əmələ gətirməyə qadirdir. Səhər kortizol səviyyəsinin azalması ayıqlığa və öyrənməyə mənfi təsir göstərir, axşam saatlarında isə bu hormonun orqanizmdə konsentrasiyasının artması yuxu ilə bağlı problemlərə gətirib çıxarır. Zəif yuxu da öz növbəsində demans üçün risk faktorudur.

Telegramda izləyin

instagramda izləyin