Yeni sistem maaşların artmasına səbəb olacaq?

Yeni sistem maaşların artmasına səbəb olacaq?"Minimum saatlıq əməkhaqqının tətbiqi məsələsinə dair suallar çox olduğu üçün bu məsələnin detallarına toxunmaq qərarına gəldim. Əvvəlcə bir məsələni açıq deyim ki, bu, maaş artımı deyil. Bunu kim belə təqdim edirsə, doğru etmir. Yox, əgər kimsə də maaşınız azalacaq deyirsə, o da doğru demir. Minimum əməkhaqqı 350-dən 400 manata qalxıb və mövzu bir müddətlik bağlanıb. Amma indi sadəcə "aylıq yox, saatlıq da hesablayaq" söhbəti gedir. Bəs onda bu saatlıq sistem niyə ortaya çıxıb? Çünki iqtisadiyyat dəyişir".

Ölkə.az xəbər verir ki, bu fikirləri iqtisadçı ekspert Eldəniz Əmirov deyib.

"Artıq adamlar təkcə səhər saat 9-dan 6-a qədər işləyən "ştatlı" işçi deyil. Kimisi "freelance" işləyir, kimisi mövsümi. Kimisi evdən çalışır, kimisi həftədə 2-3 gün. Aylıq maaş sistemi isə bu reallığı ədalətli tənzimləmək gücündə deyil. Başqa sözlə, bu dəyişiklik əmək bazarının yeni reallıqlarına uyğunlaşdırılmış hüquqi çərçivə yaratmaq üçündür. Əgər əvvəllər maaş yalnız aylıq sistemlə hesablanırdısa, indi həm aylıq, həm də saatlıq yanaşma paralel şəkildə tətbiq olunacaq.

Əslində bununla dünyada olmayan nəsə kəşf edilmir, Dünyada yalnız saatlıq əməkhaqqı tətbiq olunan ölkələr də var, bunu qarışıq tətbiq edənlər də. Hətta bəzi ölkələrdə həftəlik minimum əməkhaqqı sistemi də var. Böyük ehtimal ki, Azərbaycanda sahədən və xarakterindən asılı olaraq bəzi istiqamətlərdə saatlıq, bəzi istiqamətlərdə isə aylıq olmaqla qarışıq model olacaq.

Odur ki, bu yeni sistem əsasən qısamüddətli əmək müqaviləsi ilə çalışanlara, həftəlik iş vaxtı normasının yarısından az işləyənlərə, mövsümi işlərdə olanlara, qeyri-daimi əmək fəaliyyətləri ilə məşğul olan şəxslərə və s. şamil ediləcək".

Ekspert qeyd edib ki, effekt isə həmişə müsbət olmayacaq:

"Bu proses doğru icra edilməzsə, müsbət tərəflərilə yanaşı mənfi tərəfləri də ola bilər. Bunun ilk öncə müsbət tərəfi işçinin nə qədər işlədiyinə uyğun ədalətli əməkhaqqı sistemi formalaşdırması olacaq. Mövsümi və hissə-müddətli işlərdə əmək müqavilələrinin rəsmiləşməsi asanlaşacaq. İşəgötürənlər üçün elastik işçi idarəetmə imkanı yaranacaq. Tam doğru tətbiq edilərsə, qeyri-formal məşğulluğu azalda və əmək münasibətlərində şəffaflıq və vergi daxilolmalarında artım yarada bilər.

Mənfi tərəflərinə gəldikdə isə mikro və kiçik sahibkarlar üçün əlavə uçot və hesabat yükü yaradacaq. Sistemə nəzarət mexanizmi zəif olarsa, o zaman bəzi işəgötürənlər istismara yol aça bilər. Bəzi hallarda işçilərə "aylıq yox, çağıranda gəl, saatına verərik" deyərək qeyri-sabit iş şəraiti təklif oluna bilər.

Odur ki, yeni sistemin tanıdılması və başa salınması üçün uzun müddət ictimai maarifləndirmə lazımdır. Əks halda ilk dövrlərdə qarışıqlıq və qeyri-şəffaflığa meyllər arta bilər.

Bu dəyişiklik əmək bazarının real vəziyyətini hüquqi sistemə uyğunlaşdırmaq üçün vacibdir. Məqsəd isə kiminsə qazanməsı və ya itirməsi deyil, sistemin adaptasiyası və çevikliyinin artmasıdır. Amma əsas odur ki, bu keçid düzgün icra olunsun, nəzarət və maarifləndirmə zəif olmasın".


Sonxeber.az
Telegramda izləyin
İqtisadiyyat   Baxılıb: 1749   Tarix: 01 may 2025  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666

Facebookda Paylaş


Oxşar xəbərlər

.

Azərbaycanda kərə yağı ehtiyatı 5 dəfəyə yaxın artıb

Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanda 22 min 115,5 ton kərə yağı istehsal edilib. "Report" Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbər verir ki, bu, 2024-ci ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 10,4 % azdır. Noyabrın 1-nə ölkədə 174,3 ton kərə yağı ehtiyatı yaranıb. Bu da, illik müqayisəd

22 noyabr
.

Azərbaycanda qaymaq və xama istehsalı artıb

Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanda 8 min 534,6 ton qaymaq və xama istehsal edilib. "Report" Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbər verir ki, bu, 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 3,1 % çoxdur. Hesabat dövründə ölkədə pendir və kəsmik istehsalı illik müqayisədə 3,4 % azalara

22 noyabr
.

Həzi Aslanov stansiyasındakı təmir nə vaxt bitəcək? (RƏSMİ)

Noyabrın 30-da Həzi Aslanov stansiyasındakı təmirin başlamasının 1 ili olacaq. Stansiyadan müəyyən qrafiklə sərnişinlərin daşınması təmin olunur. Ancaq yenə də maraqlıdır ki, təmir nə zaman yekunlaşacaq? Çünki nəzərə almaq lazımdır ki, yaxın zamanda 28 May stansiyasında da yenidənqurma işlərinin başlanmas

26 noyabr
.

Azərbaycan Türkiyədən polad idxalına çəkdiyi xərci 8 % artırıb

Bu ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycan Türkiyədən 99,013 milyon ABŞ dolları dəyərində polad idxal edib. "Report" Türkiyə İxracatçılar Məclisinə istinadən xəbər verir ki, bu, 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 7,9 % çoxdur. Noyabrda Türkiyə Azərbaycana 10,504 milyon ABŞ dolları dəyərind

6 dekabr
.

Bakıda bu ərazidə evlər plana düşdü: 2700 AZN kompensasiya veriləcək

Paytaxtın Yasamal rayonunda Təzəpir məscidi ətrafında aparılan genişmiqyaslı söküntü işləri yekunlaşdıqdan sonra daha bir ərazidə sökünütü işləri aparılacaq. -in ldə etdiyi məlumata görə, layihənin növbəti mərhələsi kimi Mirzə Fətəli Axundov, Mustafa Sübhi və Zərgərpalan küçələrində yerləşən yaşayı

26 noyabr
.

Ölkədə istehsal olunan siqaret və spirtli içkilərlə bağlı statistika açıqlandı

2025-ci ilin yanvar-noyabr aylarında ölkədə 15 milyard 700.4 milyon ədəd siqaret və siqar istehsal olunub. rəsmi statistikaya istinadən xəbər verir ki, bu əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 15.3 faiz çoxdur. Cari ilin dekabr ayının 1-nə siqaret və siqar üzrə hazır məhsul ehtiyatı 1 milyard 16.

14 dekabr
.

Azərbaycan Gürcüstandan 7300 avtomobil idxal edib

Gürcüstan 2025-ci ildə avtomobillərin təkrar ixracı üzrə rekord qırıb. xəbər verir ki, bu barədə ölkənin statistika qurumu Sakstat məlumat yayıb. Məlumata görə, 2025-ci ilin ilk 11 ayında ölkə 2,6 milyard dollar dəyərində 103.00 minik avtomobili ixrac edib. Təkrar ixrac gəliri il ərzində 403 milyon dolla

21 dekabr
.

Azərbaycan Türkiyədən mebel idxalına çəkdiyi xərci 9 %-ə yaxın azaldıb

Bu ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycan Türkiyədən 126,667 milyon ABŞ dolları dəyərində mebel, kağız və meşə məhsulları idxal edib. "Report" Türkiyə İxracatçılar Məclisinə istinadən xəbər verir ki, bu, 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 8,8 % azdır. Təkcə noyabrda isə Türkiyə Azərbaycan

13 dekabr
.

Pakistan vətəndaşı "Park Bulvar"da oğurluq etdi - Həbs olundu

Səbail rayonu, "Park Bulvar" Ticarət Mərkəzində oğurluq edən xarici ölkə vətəndaşı həbs edilib. Qaynarinfo-nun məlumatına görə, 21 fevral 1997-ci ildə Pakistan İslam Respublikasında doğulmuş Mustaq Muhammad oğlu barəsində İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 227-ci maddəsi ilə açılmış işə məhkəməd

26 noyabr